Weinig werk voor huishoudsters op de maan: stof stapelt zich tergend langzaam op

maan

Nieuw onderzoek toont aan hoe snel het stof op de maan zich opstapelt. En dat blijkt tien keer sneller te gaan dan gedacht, maar nog altijd aanzienlijk trager dan hier op aarde: een millimeter dik laagje stof heeft 1000 jaar nodig om te ontstaan.

Onderzoekers baseren die conclusie op basis van gegevens die meer dan veertig jaar geleden, tijdens de Apollo-missies verzameld werden. NASA raakte de onderzoeksgegevens kwijt, maar recentelijk doken ze weer op en dus kunnen er nu eindelijk conclusies worden getrokken in een onderzoek dat meer dan veertig jaar geleden al startte.

Lunar Dust Detector
Tijdens dat onderzoek zetten astronauten tijdens de Apollo 12-missie een Lunar Dust Detector op het oppervlak van de maan. Het apparaatje was ongeveer zo groot als een luciferdoosje en bedekt met drie zonnepanelen. Doordat zich stof op die zonnepanelen verzamelde, daalde de energieproductie van de zonnepanelen en zo kon worden achterhaald hoeveel stof zich jaarlijks op de maan opstapelde. Uit de metingen blijkt dat er elk jaar per vierkante centimeter 100 microgram maanstof verzameld werd. Met die snelheid zou de maan in een gebied zo groot als een basketbalveld in één jaar tijd ongeveer 450 gram stof verzamelen.

Beweging

Grote vraag is natuurlijk: hoe komt het stof op de maan in beweging? De maan heeft geen atmosfeer en dus is er ook geen wind. Men zou dan ook verwachten dat het stof blijft liggen. Maar sommige onderzoekers denken wel te kunnen verklaren hoe het stof in beweging komt. Zonlicht en zonnewind zorgt ervoor dat zich op een deel van het maanoppervlak positieve ladingen opbouwen, waarbij stof als het ware van het oppervlak omhoog wordt geduwd en uiteindelijk weer naar beneden valt, waarna dat proces zich herhaalt.

Lastig
Dat is niks als we het vergelijken met de snelheid waarmee stof op aarde zich op onze kasten, apparatuur en raamkozijnen verzamelt. “Je zou het niet eens zien, het is een heel dun laagje,” beaamt onderzoeker Brian O’Brien. Maar dat wil niet zeggen dat we het maanstof moeten onderschatten. “Zoals de Apollo-astronauten al ontdekten, kan zelfs zo’n kleine hoeveelheid stof flink in de weg zitten.” Het maanstof hecht zich overal aan en zorgde er zo onder meer voor dat bepaalde wetenschappelijke instrumenten oververhit raakten. En één van de astronauten die de maan bezocht, kreeg door toedoen van het stof zelfs te maken met een soort hooikoorts.

Uit het onderzoek van O’Brien blijkt ook dat het maanstof een serieus probleem kan zijn tijdens maanmissies die op zonne-energie draaien. “Hoewel zonnecellen al beter bestand zijn gemaakt tegen straling, is er eigenlijk nog niets gedaan om ze beter bestand te maken tegen stof,” merkt onderzoeker Monique Hollick op. “Dat gaat een probleem worden voor toekomstige maanmissies.”

Bronmateriaal

"Rediscovered Apollo data gives first measure of how fast moon dust piles up" - AGU.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Gregory H. Revera (Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd