Wespen houden niet van valsspelers

Vrouwelijke papierwespen kunnen aan de gezichten van andere wespen zien hoe sterk deze zijn. Des te gefragmenteerder de patronen op de kop, des te sterker. Zo’n criterium is niet zonder risico: een mutatie zou een zwakke wesp een sterk uitziend patroon kunnen meegeven en zich snel door de populatie verspreiden. Toch gebeurt dat niet. Hoe kan dat?

Vrouwelijke papierwespen vechten onderling over het feit wie zich de baas van het nest mag noemen. Dankzij de patronen op de gezichten kunnen ze gemakkelijk zien we ze aankunnen en wie niet. Het lijkt een waterdicht systeem, maar vals spelen is gemakkelijker dan u denkt.

Verschillende patronen. Foto's: Elizabeth Tibbets
Mutatie
Een willekeurige mutatie – en die komen veelvuldig in de natuur voor – zou de zwakke wesp een patroon kunnen geven waaruit blijkt dat deze sterk is. Daardoor gaan anderen de zwakke wesp mijden en kan deze zich voortplanten, waardoor een deel van de populatie dus zwakker is dan het patroon wil doen geloven. En dat kan

de soort fataal worden.

Verf
Onderzoeker Elizabeth Tibbets ontdekte dat van zo’n mutatie echter geen sprake is. Hoe kan het dat de wespen zo eerlijk blijven? Ze nam een aantal zwakke exemplaren en veranderde met behulp van wat verf de patronen op de kop. Hierdoor leken de wespen sterker dan ze in werkelijkheid waren.

Agressie
Vervolgens zette Tibbets de geverfde wespen tegenover rivalen die deze nog nooit hadden ontmoet. In eerste instantie verliep de ontmoeting rustig, maar opeens leken de rivalen zich te bedenken en werden ze agressief. De rivalen begonnen de geverfde wespen te bijten en vertoonden veel meer agressie dan deze bij een eerlijke tegenstander deden. Wellicht hoopten de wespen er zo achter te komen wat de zwakke wespen werkelijk waard waren.

Moeilijk
In een tweede experiment veranderden de onderzoekers de hormonen van zwakke wespen waardoor ze sterker werden dan hun gezicht liet zien. Deze wespen kregen het ook veel moeilijker. Ondanks dat deze veel sterker waren, weigerden hun rivalen zich aan hen over te geven.

De resultaten laten zien dat wespen een verkeerde combinatie van kracht en gezichtspatroon afstraffen. Dat verklaart waarom een eventuele mutatie geen kans krijgt en wespen zich onmogelijk met vals spelen of liegen naar de top kunnen werken.

Bronmateriaal

"Wasps punish fake fighters" - Newscientist.com

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd