Wetenschappers hebben in het laboratorium kippen met de snuiten van dinosaurussen zoals de Velociraptor en Archaeopteryx gecreëerd. Het onderzoek moet meer inzicht geven in het ontstaan van de snavel.
“Ons doel hier was om de moleculaire fundamenten van een belangrijke evolutionaire overgang te begrijpen, niet om per se een ‘dino-kip’ te creëren,” benadrukt onderzoeker Bhart-Anjan S. Bhullar. “De snavel is een belangrijk onderdeel van de wijze waarop vogels voedsel tot zich nemen en het is het onderdeel van het vogelskelet dat misschien wel de meeste variatie kent – denk onder meer aan de snavels van flamingo’s, papegaaien, haviken, pelikanen en kolibries. Toch is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar wat anatomisch gezien nu exact een snavel is en hoe de snavel evolutionair gezien tot stand is gekomen.”
De methodiek
Het onderzoek van Bhullar en zijn collega’s brengt daar verandering in. Eerst bestudeerden ze de fossiele resten van dinosaurussen die vermoedelijk verwant zijn aan vogels en formuleerden ze een hypothese over de overgang van dinosaurussnuit naar de snavel van een vogel. Daarna zochten ze naar mogelijke veranderingen in genexpressies die met deze overgang samenhingen. Ze keken daarbij naar genexpressies in de embryo’s van emoes, alligators, hagedissen en schildpadden. De onderzoekers ontdekten dat vogels sterk verschillen van reptielen en zoogdieren dankzij de genexpressie van twee verschillende genen die al vroeg in de ontwikkeling van een vogelembryo actief zijn en beïnvloeden hoe de kop van de vogel eruit komt te zien.
Genen
De onderzoekers experimenteerden vervolgens met embryo’s van kippen. Ze zetten daarbij moleculen in die het genetische signaal dat de embryo aanzet tot het ontwikkelen van een snavel, afremt. Daarop verdween niet alleen de snavel, maar de kippen ontwikkelden ook een gehemeltebeen zoals hun voorouders – de dinosaurussen – dat hadden. “Dat was onverwacht en laat zien dat een enkel, eenvoudig mechanisme grote en onverwachte effecten kan hebben,” stelt Bhullar.
De onderzoekers blijven benadrukken dat het creëren van kippen met dinosaurusachtige trekjes – wat sterk doet denken aan films als Jurassic Park – heel nuttig is. Wellicht kan een vergelijkbare aanpak worden gebruikt om nog veel meer evolutionaire veranderingen uit te pluizen.
