Genetisch gemanipuleerde muggen kunnen ervoor zorgen dat hun populatie – en daarmee de malariaparasiet – gedoemd is te verdwijnen.
Britse onderzoekers hebben muggen van de soort Anopheles gambiae zo aangepast dat ze een gen bij zich dragen dat de eiproductie in vrouwelijke muggen verstoort. Bovendien hebben ze ervoor gezorgd dat het gen in een versneld tempo aan nageslacht wordt meegegeven, zodat het gen al snel in de gehele populatie voorkomt. Het kan er in enkele jaren tijd voor zorgen dat een populatie muggen flink terugloopt of zelfs helemaal verdwijnt.
Malaria
En dat is in het geval van Anopheles gambiae wenselijk. Deze muggensoort kan namelijk drager zijn van malariaparasieten. Jaarlijks lopen zo’n 200 miljoen mensen malaria op en sterven meer dan 430.000 mensen aan de ziekte.
Hoe werkt het precies?
De onderzoekers hebben de muggen een genvariant meegegeven die vrouwtjes onvruchtbaar kan maken. Maar alleen wanneer het vrouwtje twee kopietjes van deze variant bij zich draagt. Heeft ze maar één kopie van het gen dan kan ze wel jongen krijgen, maar geeft ze het gen in kwestie wel aan die jongen door. Dat is slim, want zo verzekeren de onderzoekers zich ervan dat het gen zich door de populatie kan verspreiden. Dat gebeurt niet wanneer het gen alle vrouwtjes in één klap onvruchtbaar maakt.
Doorgeven
Normaal gesproken heeft een genvariant een kans van vijftig procent dat deze van de ouders op het nageslacht wordt overgedragen. De onderzoekers hebben er echter voor gezorgd dat de genvariant die de eiproductie verstoort in meer dan negentig procent van de gevallen aan het nageslacht wordt doorgegeven. “We proberen malaria al meer dan 100 jaar aan te pakken,” stelt onderzoeker Andrea Crisanti. “Dit kan het aantal besmettingen met de ziekte wel eens enorm terugdringen.”
Maar we moeten geduld hebben. Meer onderzoek is nodig alvorens deze muggen in het wild kunnen worden ingezet om malaria terug te dringen. En dat onderzoek kan nog wel eens tien jaar in beslag nemen.
