Wetenschap ontdekt het ‘onmogelijke’: algenbloei onder ijs

Wetenschappers hebben onder het ijs op de Tsjoektsjenzee iets gevonden wat onmogelijk werd geacht: algenbloei. En niet zomaar algenbloei, maar enorme algenbloei.

Onderzoekers vonden de algenbloei tijdens een missie in opdracht van NASA. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie omschrijft de ontdekking als ‘net zo dramatisch en onverwacht als het ontdekken van een regenwoud in het midden van de woestijn’. En dat lijkt niets overdreven. Het ijs op de Tsjoektsjenzee is ongeveer 90 centimeter dik. En onder dat ijs vonden de onderzoekers wateren die meer microscopische zeeplanten bevatten dan elke andere oceaan op aarde.

Op hol
“Plotseling sloeg onze fluorometer – een apparaat dat wordt gebruikt om te schatten hoeveel algen in het water zitten – op hol,” vertelt onderzoeker Kevin Arrigo die de expeditie naar het verre noorden leidde. “We dachten dat er iets mis was met het instrument.” Want algen onder het ijs: dat had niemand verwacht. Het ijs reflecteert namelijk zonlicht en dat betekent dat eventuele planten eronder geen zonlicht ontvangen en dus eigenlijk niet kunnen bestaan. Maar de apparatuur gaf wat anders aan: er waren algen onder het ijs. Sterker nog: er waren meer algen onder het ijs dan er in open water waren. “Als iemand me voor de expeditie gevraagd had of we onder het ijs algenbloei aan zouden treffen, dan zou ik gezegd hebben dat het onmogelijk was. Deze ontdekking is een complete verrassing.”

Foto: NASA.

Ontstaan
De onderzoekers konden al rap vaststellen dat de algen niet onder het ijs gedreven waren, maar daar echt waren ontstaan. Hoe kan dat? De onderzoekers stellen in het blad Science dat dat het resultaat is van klimaatverandering. Het ijs verandert. IJs dat al meerdere seizoenen heeft overleefd, neemt in hoeveelheid af. En ijs dat nog maar net is ontstaan, is dunner dan normaal. Op het zee-ijs ontstaan dan ook smeltplasjes en daardoor kan het ijs het zonlicht minder goed weerkaatsten. Het ijs laat nu dus meer zonlicht door. De situatie die zo ontstaat, is ideaal voor algen: zij ontvangen wel zonlicht, maar worden door het ijs tegelijkertijd beschermd tegen ultraviolette straling.

WIST U DAT…

…de aarde rap afkoerst op een omslagpunt en dat we na dat punt niet meer terug kunnen?

Snel
Dat algen het goed hebben onder het ijs lijdt geen twijfel. Normaal gesproken verdubbelen cellen in algen zich elke twee tot drie dagen. Algen onder het ijs hebben daar maar één dag voor nodig. Onduidelijk is nog hoelang de algen onder het ijs al zo goed gedijen. Wel verwachten de onderzoekers dat ze dat in de toekomst – door verdere opwarming van de aarde – in nog grotere mate gaan doen.

Ecosysteem
Het bestaan van deze algen onder het ijs heeft hoogstwaarschijnlijk grote gevolgen voor het gehele ecosysteem in dit gebied. Algen bevinden zich namelijk onder aan de voedselketen en worden gegeten door kleine dieren in de oceaan die weer door grotere vissen en zeedieren worden verorberd. Eerder dacht men dat de algen enkel wanneer het ijs zich in de zomer terugtrok, konden floreren. Maar blijkbaar kunnen ze dat ook al onder het ijs. “Dat kan het moeilijker maken voor dieren die tegen de zomer naar de Noordpool migreren, omdat lastiger in te schatten is wanneer de algenbloei de piek bereikt heeft. Als hun voedselvoorraad eerder komt, kan het zomaar zijn dat ze de boot missen.”

Foto: NASA.

Is de aanwezigheid van deze algen dan alleen maar slecht nieuws? Niet helemaal. De algen zijn namelijk wel in staat om meer CO2 op te nemen. Maar de onderzoekers zien dat slechts als een druppel op de gloeiende plaat.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd