De fruitvlieg veroverde dankzij Afrikaanse Bosjesmannen en hun voorkeur voor bepaalde vruchten, de wereld.
De fruitvlieg is misschien wel één van de best bestudeerde soorten op aarde. En de kans is bijzonder groot dat je ‘m ook wel eens in jouw eigen fruitschaal hebt aangetroffen. Maar grappig genoeg was tot voor kort onbekend waar de fruitvlieg precies vandaan kwam. Ondanks verwoede pogingen lukte het onderzoekers namelijk niet om de fruitvlieg in het wild te ontdekken.
Fantastisch verhaal
Maar een internationaal team van onderzoekers brengt daar nu verandering in. Het is de wetenschappers namelijk gelukt om in Afrikaanse bossen enkele wilde fruitvliegen te vangen. En dankzij die vangst zijn we in één klap een hoop wijzer geworden over de fruitvlieg én de wijze waarop deze in onze fruitschalen terecht is gekomen. “De voorouders van de vliegen in onze fruitschalen leefden in het zuiden van Afrika,” vertelt onderzoeker Marcus Stensmyr. “Ongeveer 10.000 jaar geleden trokken ze bij hun buren – de mensen – in. Hun nageslacht koloniseerde vervolgens de wereld. Het is eigenlijk een fantastisch verhaal.”
Het onderzoek
De onderzoekers zetten in Afrikaanse bossen verschillende vallen neer, in de hoop fruitvliegen te vangen. De vallen die dicht bij de olifantenboom stonden, waren binnen no time gevuld met fruitvliegen, terwijl de vallen die bij andere fruitbomen stonden, leeg bleven. Het suggereert dat de wilde fruitvliegen een voorkeur hebben voor de vruchten van de olifantenboom.
Kieskeurig
In de fruitschaal heeft de fruitvlieg een voorkeur voor overrijpe, rottende citrusvruchten. Maar het onderzoek suggereert dat dat in het wild dus anders ligt. En ook in andere delen van de wereld bleken fruitvliegen – ondanks dat ze nog nooit met de vruchten van de olifantenboom in aanraking waren geweest – een voorkeur te hebben voor de vruchten in die olifantenboom. “Thuis in de keuken eten de vliegen alles wat in de fruitschaal ligt te rotten, maar daarbij hebben ze een voorkeur voor citrusvruchten,” aldus Stensmyr. “In het wild zijn ze veel kieskeuriger en hebben ze een voorkeur voor de vruchten van de olifantenboom. Ze worden aangetrokken door de aromatische substanties van de vrucht die receptoren in hun voelsprieten activeren.”
De ontdekking dat wilde fruitvliegen een zwak hebben voor vruchten van de olifantenboom geeft ook meer inzicht in hoe deze fruitvliegen in onze fruitschaal zijn beland. De fruitvliegen zijn namelijk niet de enigen die dol zijn op de vruchten van de olifantenboom. Archeologische vondsten wijzen uit dat ook de San-mensen of Bosjesmannen er gek op waren. Deze inheemse stam is onder meer te vinden in het Afrikaanse gebied waar de onderzoekers wilde fruitvliegen met een voorkeur voor de vruchten van de olifantenboom ontdekten. Aangenomen wordt dat de fruitvlieg lang geleden bij deze mensen introk en zich aanpaste aan een leven binnenshuis en geleidelijk aan beter bestand werd tegen ethanol in rottend fruit. “De vlieg heeft zich ontwikkeld tot een generalist die eet van en eitjes legt in allerlei soorten fruit,” aldus Stensmyr. “Maar oorspronkelijk was het een echte specialist die alleen leefde waar de vruchten van de olifantenboom voorkwamen.”
