Al meer dan honderd jaar denken onderzoekers dat de penicilline-producerende schimmel P. chrysogenum aseksueel is. Maar wetenschappers hebben nu een methode gevonden om de schimmel toch tot seks te verleiden. En dat biedt grote mogelijkheden voor de geneeskunde.
De schimmel Penicillium chrysogenum is van enorm belang voor de medische wereld. De schimmel wordt namelijk gebruikt als bron voor penicilline: een veelgebruikt antibioticum. Dat P. chrysogenum voor dit doeleinde kon worden gebruikt, werd al in 1928 duidelijk. In de tussenliggende tijd hebben we heel wat meer over de schimmel ontdekt. Bijvoorbeeld dat deze aseksueel is: bij de voortplanting is slechts één ouder betrokken. De schimmel vermenigvuldigt zich met behulp van sporen die door dieren, de wind of water worden meegenomen. Het nadeel is dat deze sporen – die weer uitgroeien tot schimmels – enkel het genetische materiaal van één ouder bevatten.
In het donker
Wetenschappers hebben nu echter ontdekt dat de schimmel wel te verleiden is tot seks (waarbij dus een kruising van genetisch materiaal plaatsvindt). De schimmel moet daarvoor onder meer in een donkere omgeving worden geplaatst. Ook moeten de schimmels worden blootgesteld aan een vitaminesupplement. Dat schrijven wetenschappers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Nieuwe stammen
Door de schimmels te kruisen, ontstaan nieuwe stammen P. chrysogenum. En door schimmels slim te kruisen, kunnen heel productieve stammen ontstaan. “We hebben nu een waardevol middel gevonden om nieuwe stammen van P. chrysogenum te creëren die meer penicilline produceren,” vertelt onderzoeker Paul Dyer. “Dit maakt het goedkoper om penicilline te produceren.”
De onderzoekers sluiten niet uit dat ook andere schimmels die nu nog als aseksueel worden bestempeld te verleiden zijn tot seks. Maar voor zulke schimmels net als P. chrysogenum tot seks kunnen worden verleid, moeten eerst de zogenaamde seks-genen worden opgespoord en moeten de omstandigheden waarin deze genen actief worden, worden achterhaald.
