Wetenschappers: ‘Excuses zijn overrated’

‘Het spijt me’. Het is een lastig zinnetje. Maar is het alle moeite waard? Waarschijnlijk niet. Uit een nieuw onderzoek blijkt dat excuses meestal niet zo werken als mensen denken. We verwachten dat we ons na een excuus beter voelen en de slechte dingen die gebeurd zijn zelfs vergeten. Maar die verwachtingen zijn vaak te hoog gegrepen. In werkelijkheid helpt een excuus amper.

De onderzoekers verzamelden een aantal proefpersonen en lieten ze een spel spelen. De proefpersonen kregen tien euro en mochten dat geld houden of aan een partner geven. De proefpersonen kregen te horen dat als ze het geld afstonden, de partner het zou verdrievoudigen en de helft daarvan terug zou geven. Een aantal proefpersonen zag dat wel zitten en gaf het geld af. Maar zij kregen maar vijf euro terug. Wel kregen de proefpersonen er handgeschreven excuses bij. In de brief gaven de partners aan dat ze zich bewust waren van hun fout en dat het hen speet.

Inbeelden
Een tweede groep proefpersonen onderging precies hetzelfde experiment. Maar de bedrogen mensen kregen nu geen excuses. In plaats daarvan moesten ze zich voorstellen dat ze excuses aangeboden hadden gekregen. Een derde groep moest zich het hele verhaal inbeelden: zowel de fout als een eventueel ‘het spijt me’.

WIST U DAT…

…het hormoon dat ervoor zorgt dat we iemand vertrouwen zo zijn beperkingen heeft?

Waardevol
Na afloop van het experiment moesten de proefpersonen aangeven hoe waardevol zij de excuses achtten. De proefpersonen die zich het excuus hadden ingebeeld vonden dit veel waardevoller dan de mensen die het ook echt gekregen hadden. Hierbij maakte het niet uit of de overtreding echt gemaakt was (zoals in de eerste en tweede groep) of dat ook de overtreding was ingebeeld (zoals in de derde groep).

Vertrouwen
De wetenschappers waren ook benieuwd hoeveel vertrouwen de bedrogen proefpersonen nog in hun partner hadden. Daarom lieten ze dezelfde mensen het experiment nog eens herhalen. Alleen hoefden de proefpersonen nu niet het hele bedrag aan de partner te overhandigen, maar mochten ze dat bedrag zelf bepalen. De mensen die zich eerder zowel de bedriegerij als de excuses hadden ingebeeld, vertrouwden de partner het meest en gaven gemiddeld 5,20 euro. De mensen die een echt excuus hadden gekregen, gaven het minst: gemiddeld 3,31 euro.

Hoewel de studie aantoont dat excuses lang niet alles goedmaken, zijn ze ook niet overbodig. De wetenschappers wijzen erop dat de sociale orde door de excuses weer hersteld kan worden. Het slachtoffer krijgt het ‘gezag’ om de ander te vergeven en zodra dat gebeurd is, staan zij beiden weer op één lijn.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd