Wetenschappers maken het Y-chromosoom praktisch overbodig

muis

Onderzoekers tonen aan dat hét symbool van de mannelijkheid: het Y-chromosoom praktisch overbodig is geworden. Muizen kunnen met een sterk uitgekleed Y-chromosoom nog steeds jongen op de wereld zetten en wellicht is het zelfs mogelijk om dat geheel zonder het Y-chromosoom te doen.

Het Y-chromosoom is alleen in mannen te vinden en codeert genen die een belangrijke rol spelen bij de voortplanting. En daarmee klinkt het chromosoom nogal onmisbaar. Dat is het echter niet, zo tonen onderzoekers met behulp van experimenten aan.

Muizen
De onderzoekers verzamelden een aantal genetisch aangepaste muizen wiens Y-chromosoom – dat normaal uit meer dan tien genen bestaat – slechts twee genen telde. De grote vraag was: konden de muizen met dit ‘uitgeklede Y-chromosoom’ nog nageslacht krijgen? De muizen bleken zich normaal te ontwikkelen. Wel waren ze onvruchtbaar, maar wanneer de onderzoekers een handje hielpen (met een voortplantingstechniek) konden ze toch jongen op de wereld zetten. En die jongen konden zonder hulp ook weer jongen krijgen. “Betekent dit dat het Y-chromosoom, of het grootste deel ervan niet langer nodig is?” Ja, met het oog op onze huidige technologische vooruitgang op het gebied van voortplantingstechnieken wel,” aldus onderzoeker Monika A. Ward.

WIST U DAT…

…sommige wetenschappers denken dat het Y-chromosoom ten dode opgeschreven is? Ze baseren die conclusie op het feit dat het Y-chromosoom al jaren aan het aftakelen is. Recent onderzoek spreekt dat echter tegen.

Helemaal overbodig
Ward is er zelfs van overtuigd dat het mogelijk moet zijn om het Y-chromosoom bij muizen helemaal overbodig te maken. “Het grootste deel van de genen op het Y-chromosoom van muizen zijn nodig voor een normale bevruchting. Maar als het gaat om kunstmatige productie toont ons onderzoek aan dat de bijdrage van het Y-chromosoom tot een minimum teruggebracht kan worden. Het is wellicht zelfs mogelijk om het Y-chromosoom van muizen helemaal te elimineren wanneer er geschikte vervanging voor deze twee genen gevonden kan worden.”

Maar waarom zouden we het Y-chromosoom eigenlijk overbodig willen maken? Dat is niet direct het doel van dit onderzoek. De wetenschappers hopen dat de resultaten meer inzicht bieden in vruchtbaarheidsproblemen die voortkomen uit een beschadigd Y-chromosoom.

Bronmateriaal

"Two Y Genes Can Replace the Entire Y Chromosome for Assisted Reproduction in Mice" - Universiteit van Hawaii (via Sciencedaily.com).
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Rama (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd