Wetenschappers ontdekken ‘de allereerste vogelsnavel’

De snavel behoort toe aan een overgangsvorm tussen dino’s en vogels.

“De eerste snavel was een met hoorn bedekte tangbek aan het eind van de kaak,” zo vertelt onderzoeker Bhart-Anjan Bhullar. “De rest van de kaak was gevuld met tanden. Oorspronkelijk was de snavel een heel precies grijpmechanisme dat dienst deed als een extra hand op een moment dat de voorpoten transformeerden tot vleugels.”

Nieuwe vondsten
De snavel die Bhullar beschrijft, behoort toe aan een soort die de naam Ichthyornis dispar draagt. Deze soort leefde zo’n 100 miljoen jaar geleden en werd al in de negentiende eeuw beschreven. Er zijn meerdere incomplete resten van teruggevonden. Bhullar en collega’s presenteren nu enkele nieuwe exemplaren – waaronder eentje met een complete schedel – en twee schedelfragmenten die al in het bezit waren van Yale University, maar eigenlijk altijd over het hoofd zijn gezien. De vondsten onthullen nieuwe details over hoe deze soort – die gezien wordt als een overgangsvorm tussen dinosaurussen en vogels – eruitzag.

Eerste snavel
Met name de prille snavel hebben de onderzoekers op basis van de resten goed kunnen reconstrueren. Volgens Bhullar laat de soort ons zien hoe de snavel eruitzag op het moment dat deze voor het eerst in de natuur opdook.

Brein
Ook kunnen de onderzoekers meer zeggen over het brein van I. dispar. Dat leek in veel opzichten op dat van moderne vogels. Tegelijkertijd zijn er echter ook nog wat dinosaurus-trekjes te vinden. Zo zijn de kaakspieren dinosaurus-achtig. Het is best verrassend dat de soort nog zo lang aan die dinosaurus-trekjes heeft vastgehouden, vindt Bhullar. Het zegt veel over de evolutie van vogels. Blijkbaar transformeerde het brein daarbij als eerste, terwijl het overige deel van de schedel primitiever en dinosaurusachtiger bleef. “Ichthyornis moet er ongeveer net zo uit hebben gezien als de zeevogels van vandaag de dag, waarschijnlijk zoals een meeuw of stern,” vertelt onderzoeker Michael Hanson. “De tanden waren waarschijnlijk niet zichtbaar – tenzij deze de mond open had – maar bedekt met een soort lipachtig extra oraal weefsel.”

Bhullar benadrukt dat de nieuwe ontdekkingen en reconstructies zeer belangrijk zijn. “Het verhaal van de evolutie van de vogel – de meest soortenrijke groep gewervelden op het land is één van de belangrijkste in de hele geschiedenis.”

Bronmateriaal

"Scientists find the first bird beak, right under their noses" - Yale University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Michael Hanson / Yale University

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd