Het heeft alles te maken met de afname van een chemisch stofje in het brein: dopamine.
Onderzoekers trekken die conclusie op basis van experimenten met 25.189 mensen tussen de 18 en 69 jaar oud. Alle proefpersonen speelden het spel ‘Great Brain Experiment’. In dit spel moet je gokken om punten te verdienen. Alle proefpersonen startten met 500 punten en moesten eindigen met een zo hoog mogelijk score. Het spel kent drie verschillende modi. In de eerste modus (de ‘win-modus’) kunnen de proefpersonen kiezen tussen een gegarandeerd aantal punten bijgeschreven krijgen of een gokje wagen. Als ze een gokje wagen kunnen ze óf meer punten bijgeschreven krijgen óf niks bijgeschreven krijgen. De tweede modus is de ‘verlies-modus’, hierbij is het net omgekeerd. Proefpersonen kunnen ervoor kiezen om een vastgesteld aantal punten te verliezen of een gokje wagen. Als ze een gokje wagen kunnen ze óf meer punten verliezen óf niks verliezen. In de derde modus (mix-modus) kunnen de proefpersonen ervoor kiezen om niks te winnen of te verliezen of een gokje te wagen. Als ze een gokje wagen, kunnen ze punten verliezen of er extra punten bij krijgen.
De resultaten
In alle leeftijdsgroepen was het zo dat gemiddeld 56 procent van de mensen er in de ‘verlies-modus’ voor koos om een gokje te wagen. In de ‘mix-modus’ koos zo’n 67 procent van de proefpersonen (ongeacht hoe oud ze waren) ervoor om een gokje te wagen. Grote verschillen tussen mensen van verschillende leeftijden waren alleen te zien wanneer ze in de ‘win-modus’ speelden. Van de proefpersonen tussen de 18 en 24 jaar was maar liefst 72 procent bereid om in de ‘win-modus’ een gokje te wagen. Van de proefpersonen tussen de 69 en 69 jaar oud was slechts 64 procent bereid om in diezelfde modus een risico te lopen.
De winst
Uit het onderzoek blijkt dus dat oudere mensen best een gokje willen wagen om puntenverlies te voorkomen, maar niet om een mogelijke winst op te strijken. Hoe kan dat? Het heeft alles te maken met de afname van dopamine in het brein, zo stellen de onderzoekers.
Dopamine is een chemisch stofje in de hersenen dat een rol speelt bij het voorspellen van welke acties zullen leiden tot een beloning. Naarmate we ouder worden neemt de hoeveelheid dopamine in het brein af (we leveren ongeveer elke 10 jaar 10 procent in). “En dat kan verklaren waarom we minder geneigd zijn om te jagen op beloningen,” stelt onderzoeker Robb Rutledge. “De effecten die we in het experiment zagen, zijn mogelijk te wijten aan de afname aan dopamine, omdat leeftijd geassocieerd werd met slechts één manier van risico’s nemen (…) Oudere mensen voelen zich simpelweg minder aangetrokken tot grote beloningen en dat zorgt ervoor dat ze ook minder bereid zijn om risico’s te nemen om die beloningen op te kunnen strijken.”
Het is onder meer nuttige informatie voor politici. Wanneer zij ouderen aan hun kant willen krijgen, doen ze er goed aan een ‘verlies-scenario’ te schetsen. Een voorbeeldje. Een politicus die wil dat ouderen op hem stemmen, kan beter benadrukken dat ouderen 100 euro AOW kwijtraken als ze niet op hem stemmen dan zeggen dat ze er 100 euro AOW bij krijgen als ze dat wel doen.
