Wetenschappers ontdekken waarom zeepaardje een paardenhoofd heeft

zeepaardje

Zeepaardjes zien er heel lief en onschuldig uit, maar schijn bedriegt. Het zijn geduchte jagers die in 90 procent van de gevallen erin slagen om hun prooi te grijpen. Wetenschappers denken dat hoge succespercentage nu te kunnen verklaren: het zeepaardje heeft dat te danken aan…zijn paardenhoofd.

Zeepaardjes jagen op eenoogkreeftjes. En dat zijn geen gemakkelijke prooien. Zodra de zeer gevoelige kreeftjes middels golfjes de aanwezigheid van een roofdier aanvoelen, zijn ze in staat om met ongelofelijke snelheden op de vlucht te slaan. Ze hebben dan een snelheid van meer dan vijfhonderd keer hun eigen lichaamslengte per seconde. Ter vergelijking: als wij mensen zulke snelheden zouden kunnen behalen, zouden we met een lengte van 1.80 meter met een snelheid van 3218 kilometer per uur op de vlucht kunnen slaan.

Traag
Tegelijkertijd moeten we bedenken dat zeepaardjes bijzonder traag zijn. “Een zeepaardje is één van de traagst zwemmende vissen die we kennen,” benadrukt onderzoeker Brad Gemmell. “En toch is het in staat om prooien die met het oog op hun grootte met ongelofelijke snelheden zwemmen, te vangen.” Sterker nog: in negentig procent van de pogingen die een zeepaardje onderneemt om een eenoogkreeftje te vangen, heeft hij succes. “Dat is een extreem hoog percentage. En wij wilden weten hoe dat komt.”

Paardenhoofd
De onderzoekers bestudeerden zeepaardjes van de soort Hippocampus zosterae met behulp van onder meer zeer snelle camera’s. Zo ontdekten ze het geheim van het succes van het zeepaardje: zijn paardenhoofd.

Hebbes!
Een zeepaardje vangt en verorbert zijn prooi met behulp van een speciale techniek. Hij heft zijn lichtgebogen hoofd iets omhoog en zuigt de prooi vervolgens razendsnel naar binnen (zie ook het filmpje hieronder). De uitdaging is om daarbij letterlijk en figuurlijk zo min mogelijk reuring te veroorzaken en dus te voorkomen dat eenoogkreeftjes voordat het zeepaardje toeslaat op de vlucht kunnen slaan. Uit het onderzoek blijkt dat het hoofd van een zeepaardje met het oog daarop de perfecte vorm heeft. De vorm van het hoofd zorgt ervoor dat het water voor de mond van het zeepaardje kort voordat deze toeslaat vrijwel niet verstoord wordt. Boven en voor de neusgaten van het zeepaardje bevindt zich – om met de woorden van de onderzoekers te spreken – een ‘no wake zone‘. Het hoofd van het zeepaardje maakt deze voor eenoogkreeftjes praktisch onzichtbaar. Ook de manier waarop het zeepaardje het hoofd richt, helpt daarbij. Het houdt het hoofd ten opzichte van de prooi in een specifieke positie om verstoring van het water – en dus opgemerkt worden door de prooi – te voorkomen.

Eenoogkreeftjes zijn snel: ze kunnen zodra ze een roofdier opmerken binnen twee tot drie milliseconden reageren door op de vlucht te slaan. Maar in de praktijk komt het vaak niet zo ver, doordat het zeepaardje door de jaren heen een perfect gevormd hoofd heeft gekregen. “Het zeepaardje heeft een goede methode ontwikkeld om dicht bij de eenoogkreeftjes in de buurt te komen en de afstand op het moment dat deze toeslaat zo klein mogelijk te houden.” De totstandkoming van dat hoofd is een prachtig voorbeeld van evolutie. Op lange termijn waren zeepaardjes die in staat waren om heel dicht bij hun prooi in de buurt te komen, waarschijnlijk succesvoller.

Bronmateriaal

"Seahorse Heads Have a ‘No Wake Zone’ That’s Made for Catching Prey" - Utexas.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Brad Gemmell.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd