Witte dwerg trekt reusachtig broertje van komeet Halley uit elkaar

Op zo’n 170 lichtjaar van de aarde heeft een reusachtige komeet de ontmoeting met een witte dwerg helaas niet overleefd.

De brokstukken van de komeet zitten nu opgeslagen in de atmosfeer van de witte dwerg, zo toont ruimtetelescoop Hubble aan. Hoewel onderzoekers al verscheidene witte dwergen hebben gespot met brokstukken van planetoïden in hun atmosfeer is het voor het eerst dat ze het puin van een komeet-achtig object aldaar aantreffen. Een bijzondere ontdekking dus!

De ontmoeting
Terwijl onderzoekers de atmosfeer van de witte dwerg WD 1425+540 bestudeerden, ontdekten ze dat een komeet-achtig object richting deze ster viel. Het object had dezelfde chemische samenstelling als de beroemde komeet Halley – te vinden in ons eigen zonnestelsel – maar was zo’n 100.000 keer zwaarder en bevatte verhoudingsgewijs ook veel meer water. Terwijl het komeet-achtige object richting de ster viel, werd deze uit elkaar getrokken.

Rode reus wordt witte dwerg

Ook een ster heeft het eeuwige leven niet. Op een gegeven moment valt de kernfusie in de ster stil en zwelt deze op. We spreken dan van een rode reus. Als de ster vervolgens zijn buitenste gas- en stoflagen wegblaast, trekt de kern samen en blijft een witte dwerg over.

Elementen
Nader onderzoek wees uit dat de vernietigde komeet rijk was aan elementen zoals koolstof, zuurstof, zwavel en stikstof. Stuk voor stuk elementen die essentieel zijn voor het leven zoals wij dat kennen. Met name het laatstgenoemde element – stikstof – is interessant. “Stikstof is een heel belangrijk element voor het leven zoals wij dat kennen,” vertelt onderzoeker Siyi Xu. “Dit object was vrij rijk aan stikstof: het bevatte meer stikstof dan elk ander object dat we in ons zonnestelsel hebben waargenomen.” Bovendien hebben onderzoekers nog niet eerder stikstof aangetroffen tussen het puin dat richting een witte dwerg valt.

Maar waar kwam deze komeet nu precies vandaan? Ook dat is interessant. Waarschijnlijk bezit ook deze witte dwerg een met kometen gevulde ‘Kuipergordel’. Deze heeft op de één of andere manier de heftige evolutie van de ster (zie kader) weten te overleven. Maar hoe is deze komeet vervolgens uit die verre Kuipergordel-equivalent bij de witte dwerg beland? Mogelijk is de baan van de komeet veranderd door toedoen van een nog onontdekte planeet die de evolutie van de ster eveneens heeft overleefd en de kometengordel heeft verstoord. Een andere mogelijkheid is dat de ster die de witte dwerg vergezelt de boel op stelten heeft gezet. Ook een combinatie van deze twee factoren kan de ramkoers van de komeet wellicht verklaren.

Deze artistieke impressie laat zien hoe de komeet afstevent op de witte dwerg. Ook de uit komeet-achtige objecten opgebouwde gordel rond de witte dwerg is zichtbaar. Net als de onontdekte planeet die de onfortuinlijke komeet wellicht in de richting van de witte dwerg heeft gestuurd. Afbeelding: NASA / ESA / Z. Levy (STScl).

Bronmateriaal

"" -

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd