Het dier blijkt in 28 jaar tijd meer dan 70.000 kilometer te hebben gelopen; dat is bijna twee keer de wereld rond.
Onderzoekers hebben in een nieuwe studie de verbazingwekkende trektocht van een Arctische wolharige mammoet in kaart gebracht. En het beest bleek behoorlijk reislustig. Zo heeft hij waarschijnlijk grote delen van Alaska bezocht en in totaal meer dan 70.000 kilometer afgelegd.
Mammoeten
Ondanks dat mammoeten één van de meest bestudeerde en iconische wezens uit de ijstijd zijn, is er eigenlijk nog maar bar weinig over hun natuurlijke levensgeschiedenis bekend. Fossielen geven namelijk alleen een statische en korte blik in hun leven. Daarom is het nog grotendeels een mysterie waar deze iconische dieren rondzwierven en hoeveel kilometers ze konden overbruggen. Omdat lange migraties over grote afstanden echter kenmerkend is voor levende verwanten – zoals olifanten – vermoeden onderzoekers dat wolharige mammoeten een vergelijkbaar gedrag vertoonden.
Fossiele resten
In een nieuwe studie besloten onderzoekers in de voetstappen te treden van een 17.000 jaar oude wolharige mammoet. Zijn fossiele resten liggen opgeslagen in University of Alaska Museum of the North. Wetenschappers weten dat de mammoet stierf in Alaska, boven de poolcirkel, waar de overblijfselen werden opgegraven. Maar waar is dit reusachtige dier in zijn leven allemaal geweest?
Slagtanden
Het lijkt misschien een onmogelijke vraag om te beantwoorden. Maar toch zijn onderzoekers daar in de nieuwe studie in geslaagd. En wel dankzij zijn goed bewaard gebleven slagtanden. Mammoeten voegen gedurende hun hele leven dagelijks nieuwe laagjes toe. Toen de onderzoekers de maar liefst 1,8 meter lange slagtand in de lengte doorsneden, zagen deze groeibanden eruit als gestapelde ijshoorntjes.
Uit de chemische samenstelling kunnen onderzoekers vervolgens opmaken wat de mammoet gedurende zijn leven at én waar hij zich bevond. En op die manier gaven de slagtanden een chronologisch verslag van het leven van de mammoet. “Vanaf het moment dat ze werden geboren tot de dag dat ze sterven hebben ze een dagboek bijgehouden,” zegt onderzoeker Pat Druckenmiller. “En dat dagboek staat gegrift in hun slagtanden.”
De mammoet blijkt behoorlijk reislustig te zijn geweest. Zo legde de mammoet in slechts 28 jaar tijd een slordige 70.000 kilometer af: dat is bijna twee keer de wereld rond. “Het dier heeft veel kilometers achter de kiezen,” zegt onderzoeker Matthew Wooller. “Hij heeft veel delen van Alaska gezien. En dat is best verbazingwekkend als je je bedenkt hoe groot dat gebied is.” Het is een bijzondere ontdekking. Want het is voor het eerst dat onderzoekers bevestigen dat deze iconische dieren enorme afstanden aflegden.
Mannetje
Dankzij oud DNA dat in de overblijfselen van de mammoet bewaard is gebleven, kon het team tevens ontraadselen dat het om een mannetje ging, die verwant is aan de laatste groep die op het vasteland van Alaska leefde. “De wetenschap dat hij een mannetje was, zorgde voor een betere biologische context waarin we de isotopengegevens konden interpreteren,” aldus onderzoeker Beth Shapiro. Rond zijn 15e verjaardag werd de mammoet waarschijnlijk uit de kudde geschopt; iets wat we overigens nog steeds zien bij sommige hedendaagse olifantenkuddes.
De studie geeft op een spectaculaire wijze meer inzicht in het leven en gedrag van een duizenden jaren geleden overleden mammoet. “Het is gewoon verbazingwekkend wat we hebben kunnen zien en doen met de gegevens,” zegt onderzoeker Clement Bataille. De resultaten illustreren welke regio’s het dier in zijn leven bezocht tijdens verschillende levensfasen. Zo weten de onderzoekers nu waar hij zich bevond toen hij nog een kind was en deel uitmaakte van de kudde, maar ook waar hij uithing als jongvolwassene én waar hij rondzwierf toen hij helemaal volgroeid was. Vervolgens stierf hij, op 28-jarige leeftijd – in de bloei van zijn leven – in een kleine regio in het noorden van Alaska tijdens een gure winter, een hongerdood.
