Ieder lichaam produceert minimale hoeveelheden koolstofmonoxide. Bij rokers is sprake van een verhoogd carboxyhemoglobinespiegel ten opzichte van niet-rokers. Nu tonen wetenschappers aan dat zeeolifanten evenveel koolstofmonoxide in hun bloed hebben als mensen die veertig sigaretten per dag roken.
Koolstofmonoxide wordt ook wel de ‘stille moordenaar’ genoemd. Dit reukloze gas hecht zich in het bloed aan het zuurstoftransport-eiwit hemoglobine in rode bloedcellen. Hierdoor verdringt koolstofmonoxide het zuurstofgas, waardoor vergiftigingsverschijnselen kunnen optreden. Een kleine hoeveelheid koolstofmonoxide kan al dodelijk zijn: het vermogen van koolstofmonoxide om zich te hechten aan hemoglobine is 240 keer groter dan dat van zuurstof.
Ook ons lichaam maakt koolstofmonoxide aan. Een heel klein beetje, dat juist positieve gevolgen heeft. Zo kan koolstofmonoxide ontstekingsreacties verminderen. Bij niet-rokers is ongeveer 1% van het hemoglobine overgenomen door koolstofmonoxide, bij zware rokers (+/- 40 sigaretten per dag) ligt dat percentage op ongeveer 10%.
Zeeolifanten
Nieuw onderzoek van wetenschappers van het Scripps Instituut voor Oceanografie bevestigt dat zeeolifanten net als rokers een verhoogd carboxyhemoglobinespiegel hebben. Bij zeeolifanten gaat het om een percentage van 10,4%. Het onderzoek verschijnt in The Journal of Experimental Biology.
Maar waarom eigenlijk?
Het is niet vreemd dat zeeolifanten op één lijn staan met verstokte rokers. Dieren kunnen hun carboxyhemoglobinespiegel verlagen door uit te ademen. Zeeolifanten houden echter 75% van de tijd hun adem in. “In het water duiken de dieren regelmatig, terwijl ze op het land leiden aan slaapapneu”, vertelt onderzoeker Michael Tift van het Scripps instituut. Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij iemand regelmatig bijna stikt in zijn slaap. “Mogelijk produceren zeeolifanten net zoveel koolstofmonoxide als mensen, alleen komen zij er niet van af.” Een alternatieve theorie is dat zeeolifanten meer koolstofmonoxide produceren, omdat ze heemeiwitten sneller afbreken.
