De krabben doen zich te goed aan overwoekerend zeewier en kunnen zo helpen om koraalriffen voor de ondergang te behoeden.
Koraalriffen worden momenteel bedreigd door een tal van factoren. Denk aan klimaatverandering, overbevissing, vervuiling en ziektes. Wat hun plaats inneemt, is zeewier. Heel veel zeewier. Maar onderzoekers komen nu met bemoedigend nieuws. Want inheemse, zeewier-verorberende krabben kunnen namelijk korte metten te maken met dit ‘onkruid’ en zo de bedreigde riffen helpen herstellen.
Zeewier
In het beginsel is zeewier eigenlijk helemaal niet zo problematisch. “Zeewier (algen) is eigenlijk essentieel voor het behoud van de ongelooflijke biodiversiteit die we op koraalriffen vinden,” legt onderzoeker Jason Spadaro aan Scientias.nl uit. “Ze zijn de transporteurs van zonne-energie naar deze complexe ecosystemen die we meestal vinden in gebieden waar voedingsstoffen ernstig beperkt zijn. De problemen ontstaan wanneer er niet genoeg herbivoren zijn die deze algen opeten.” Net zoals onkruid in jouw tuin – wanneer je het niet regelmatig verwijdert – de planten gaat overwoekeren, kunnen de algen het koraal verdringen. Het gevolg is dat het wier het koraal verstikt, hun groei en voortplanting vermindert en de hechting van jonge koralen verhindert. Zeewier vult bovendien ook alle hoekjes en gaatjes in koraalriffen; plekken die juist door vissen en ander zeeleven als schuilplaats worden gebruikt.
De krab
Maar er gloort hoop. Want er is namelijk een diertje dat van dit zeewier smult. Op de Caribische koraalriffen leeft namelijk de weinig bekende en meestal ’s nachts actieve koningskrab. Deze krab kan een indrukwekkende hoeveelheid zeewier in rap tempo verorberen. Bovendien eten ze ook het zeewier op dat andere soorten links laten liggen. Het enige probleem? De koningskrabben komen in onvoldoende aantallen voor om het zeewier onder controle te houden. Maar, zo vroegen onderzoekers zich af, wat als het mogelijk zou zijn om hun in aantal toe te laten nemen? Kunnen de krabben het evenwicht op het rif in dat geval herstellen?
De onderzoekers besloten het idee te testen op twaalf geïsoleerde stukken koraalrif. De riffen werden onderverdeeld in drie groepen: een rif overspoeld met krabben, een rif waarop duikers het rif eerst schoonmaakten, algen verwijderden en er vervolgens krabben uitzetten en een controlerif. Aan het begin van het experiment was 85 procent van het rif bedekt met overwoekerend zeewier. Een jaar later was dit niet anders op het controlerif. Maar op het rif waar krabben rondwandelden was de hoeveelheid zeewier met meer dan 50 procent verminderd. Maar de grootste vooruitgang boekten de onderzoekers op de riffen die eerst goed waren schoon geschrobd; hier daalde de hoeveelheid zeewier met een slordige 80 procent.
Verrassend
De onderzoekers konden hun ogen niet geloven. “We waren absoluut door de data overrompeld,” zegt Spadaro. Krabben zijn over het algemeen niet erg snel of energiek. Maar toen we de foto’s die aan het begin en aan het eind van het experiment waren gemaakt met elkaar vergeleken, was het verschil ongelofelijk. De krabben hadden het ‘gazon’ op de experimentele riffen volledig gemaaid. Het was een verschil van dag en nacht!”
De resultaten, gepubliceerd in het vakblad Current Biology, tonen aan dat de herbivore, zeewier-etende krabben kunnen worden gebruikt als een belangrijk hulpmiddel om afstervende koraalriffen voor de ondergang te behoeden. In de loop van het jaar keerden langzaam maar zeker kleine koralen en vissen naar de riffen terug. En op die manier kunnen de krabben dus een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van de riffen.
Schade
Je vraagt je misschien af of zo’n grote groep krabben tegelijkertijd geen schade aan het koraal berokkent. Maar Spadaro meent van niet. “Ik ben nog geen negatieve effecten tegengekomen van de toename van krabben,” vertelt hij. “Ze zijn een inheemse soort, dus we introduceren niets nieuws. We verhogen alleen de aantallen een beetje.” Of ze daarnaast gaan concurreren met andere herbivoren om de algen? Ook dat valt gelukkig mee. “Op de plekken waar we de krabben willen loslaten zitten heel veel algen op de riffen,” legt Spadaro uit. “Dat komt omdat andere herbivoren uit het water zijn gevist of in aantallen zijn afgenomen door ziektes.” In die zin vullen de krabben dus eigenlijk een tekort op. En dat betekent dat het plan mogelijk een slimme en veilige methode is om de teloorgang van koraalriffen te stoppen.
Andere koraalriffen
De koningskrabben kunnen dus uitkomst bieden voor de Caribische koraalriffen; het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de dieren. Wie denkt dat ze ook andere koraalriffen kunnen beschermen, heeft het helaas mis. “De krabben waarmee ik werk komen alleen voor in het Caribisch gebied, de Golf van Mexico en de westelijke Atlantische regio,” vertelt Spadaro. “Om hetzelfde plan toe te passen in een gebied zoals het Great Barrier Reef of rond Hawaï zouden we eerst op zoek moeten gaan naar een soort die in die regio voorkomt. In elke regio komen wel een aantal soorten voor die mogelijk dezelfde taak als de krabben toebedeeld kunnen krijgen, al zal dit wel veel experimenten vergen om te bepalen of ook hetzelfde effect bereikt kan worden. Voorlopig zijn we beperkt tot de riffen in de Atlantische Oceaan. Maar het is absoluut interessant om ook de dieren op andere riffen te bestuderen.”
De bevindingen tonen onomstotelijk aan dat de krabben de leefomstandigheden voor koralen en vissen verbeteren. Volgens de onderzoekers genoeg reden om het reddingsplan tot uitvoering te brengen. “Ik heb veel vertrouwen in de resultaten op de Atlantische riffen,” onderstreept Spadaro. “De krabben blinken uit in het bestrijden van algen en vergemakkelijken de overleving van koralen. Bovendien vergroten ze het aantal vissen en vissoorten rond het rif.” Om de nieuwe bevindingen in de praktijk te brengen, zijn er echter krabben nodig. Heel veel krabben. “Het volgende knelpunt is om te bedenken hoe we aan voldoende krabben gaan komen om deze methode op grotere schaal toe te passen,” aldus Spadaro. Om het reddingsplan in de praktijk te brengen, zullen er waarschijnlijk kwekerijen opgezet moeten worden om een groot aantal krabben te kweken. De onderzoekers verdiepen zich momenteel in de benodigde middelen om dat voor elkaar te krijgen.
