Bovendien hebben onderzoekers niet één, maar wel vijf verschillende exemplaren op beeld vastgelegd.
De Magnapinna is een van de meest mysterieuze en ongrijpbare dieren die we kennen. En dat is ook niet zo gek. De inktvis bewoont de diepe en donkere krochten van de oceaan, waardoor het niet zo gemakkelijk is om ‘m te bestuderen. Met behulp van vernuftige apparatuur besloten onderzoekers de diepe wateren voor de kust van Australië te verkennen. En tot grote verbazing wisten ze de zelden geziene en raadselachtige Magnapinna op beeld vast te leggen.
Magnapinna
“Magnapinna is een diepzee-inktvis die voorkomt tussen de 2 en 5 kilometer diep,” vertelt onderzoeker Deborah Osterhage in een interview met Scientias.nl. Zijn lichaam ziet er bovendien wat merkwaardig uit. “Hij beschikt over extreem lange, slanke – sommigen noemen het spaghetti-achtige – filamenten, die zich uitstrekken vanaf de toppen van zijn tentakels,” legt Osterhage uit. “Deze plakkerige filamenten kan de inktvis intrekken. Magnapinna wordt ook wel de ‘ellebooginktvis’ genoemd, omdat hij zijn tentakels in een opvallende houding heeft die lijkt op gebogen ellebogen.” Maar naast deze bijzondere uiterlijke kenmerken, weten we eigenlijk nog maar weinig over de raadselachtige inktvis. “We weten bijvoorbeeld niet wat hij eet, hoe hij zich voortplant en hoe snel hij groeit,” somt Osterhage op. Maar de nieuwe studie licht in ieder geval een klein tipje van de sluier.
De onderzoekers besloten met op afstand bestuurbare apparatuur de diepzee aan een grondige inspectie te onderwerpen. Ze dropten de apparatuur in de Grote Australische Bocht; een open baai aan de zuidkust van Australië. En met behulp van de meegesleepte camera slaagde het team erin om de zelden geziene Magnapinna op beeld vast te leggen. “Het is voor het eerst dat we deze inktvis in Australische wateren zien,” vertelt Osterhage. Bovendien zagen ze niet één, maar wel vijf verschillende exemplaren voorbij zwemmen. “Ik was echt heel verrast,” gaat Osterhage verder. “Door de verhoudingen van de inktvissen met elkaar te vergelijken konden we ze van elkaar onderscheiden. Dit bevestigde dat het inderdaad vijf verschillende inktvissen betrof en niet één die meerdere keren voorbij kwam zwemmen. En dat was totaal onverwacht. De Magnapinna is de afgelopen dertig jaar maar een paar keer over de hele wereld gefilmd en wordt dus echt maar zelden gezien. Daarbij werd er meestal maar één enkele Magnapinna gespot. Het was daarom erg opwindend om vijf verschillende exemplaren te observeren.” Deze vijf inktvissen blijken bovendien allemaal in ongeveer hetzelfde gebied te leven. Want hoewel het onderzoeksgebied een regio van wel 350 vierkante kilometer groot betrof, werden de dieren op slechts twee locaties en vlak na elkaar gezien.
Gedrag
De beelden leveren nieuwe informatie op over het gedrag van de mysterieuze inktvissen. “Eerdere waarnemingen hebben het dier in een rechtopstaande houding vastgelegd,” zegt Osterhage. “Het betrof een karakteristieke ‘ellebooghouding’ met de tentakels naar buiten gestrekt en gebogen in een hoek van 90 graden. Wij hebben nu beelden vervaardigd van een Magnapinna in een horizontale versie van deze houding, op slechts enkele centimeters van de zeebodem, met zijn tentakels en filamenten naar achter. We weten echter nog niet wat dit nieuwe, waargenomen gedrag precies betekent. Is hij zich aan het verplaatsen, vermijdt hij roofdieren of zoekt hij naar een prooi?” Al zijn er wel wat theorieën in omloop. “Vanwege de plakkerige en intrekbare filamenten vermoeden sommige wetenschappers dat de Magnapinna tijdens een zogenoemde ‘verticale ellebooghouding’ naar voedsel zoekt,” legt Osterhage uit. “Deze horizontale versie kan mogelijk een andere vorm van jagen zijn, met een groter bereik over de zeebodem.”
Bekijk in deze video hoe de mysterieuze Magnapinna zich verplaatst.
Op de beelden viel nog iets opmerkelijks op. “We zagen tevens – voor het eerst bij een inktvis – kronkelende filamenten, waarbij deze een beetje opgerold leken, net als een ouderwets telefoonsnoer,” illustreert Osterhage. “We weten nog niet precies wat dit betekent. Maar omdat de filamenten intrekbaar zijn, denken we dat dit waargenomen gedrag mogelijk daarmee te maken heeft.”
Diepzee
Dankzij de studie krijgen we nu een uniek inkijkje in het leven op extreme diepte; een plek waar we eigenlijk nog maar bar weinig over weten. “De diepzee is één van de minst onderzochte plekken op aarde,” benadrukt Osterhage. “We moeten nog veel over deze omgeving leren, bijvoorbeeld over de processen en de verschillende levensstrategieën van de dieren die daar leven. Met name door toenemende druk op de diepzee – denk aan klimaatverandering, vervuiling zoals microplastics en mijnbouw – is het belangrijk om basiskennis over deze plek te verzamelen. Want op die manier kunnen we gaan begrijpen wat precies de gevolgen zijn van dergelijke druk op de diepzee en al zijn bewoners.”
De onderzoekers hopen hun studie voort te kunnen zetten. Want alleen met behulp van meer waarnemingen is het mogelijk om het gedrag van de geobserveerde inktvissen beter te gaan doorgronden. “Toekomstige waarnemingen zullen ons helpen om bestaande vragen op te lossen en tevens nieuwe vragen die tijdens onze studie zijn opgekomen te helpen ontraadselen,” aldus Osterhage. “We weten bijvoorbeeld niet waarom de inktvissen zo dicht bij elkaar – in ruimte en tijd – werden aangetroffen en waarom ze bepaald gedrag vertoonden. “Daarnaast zouden we graag een ongehavend exemplaar gade slaan, iets wat tot nu toe nog nooit is gebeurd.”
