Een nucleair conflict tussen de bewapende vijanden India en Pakistan kan leiden tot zeker een decennia aan hongersnoden.
Hoewel we natuurlijk hopen dat conflicten in de wereld mondeling worden opgelost, houden onderzoekers rekening met het uitbarsten van een nucleaire oorlog. Volgens velen is dit namelijk een reële mogelijkheid. Vooral de Verenigde Staten en Rusland beschikken over uitgebreide nucleaire arsenalen. En als deze desastreuse kernwapens daadwerkelijk ingezet zullen worden, zal dit ongekende gevolgen hebben. Naast deze grootmachten, beschikken echter ook kleinere landen over zwaar geschut. En onderzoekers hebben nu aan de hand van de nieuwste modellen uitgezocht wat de gevolgen zijn als deze zouden worden ingezet.
India-Pakistan
De meeste studies omtrent nucleaire oorlogen zijn gericht op een conflict tussen de Verenigde Staten en Rusland. In de huidige studie namen de onderzoekers een minder groot maar misschien wel een meer waarschijnlijk conflict tussen de twee nucleair bewapende vijanden India en Pakistan als uitgangspunt. Want wat zullen de gevolgen zijn als deze twee landen met elkaar overhoop komen te liggen? In de studie gingen de onderzoekers op zoek naar de mogelijke effecten als zowel India als Pakistan vijftig bommen ter grootte van de bom die op de Japanse stad Hiroshima werd geworpen, zouden afvuren.
Onlangs is er veel aandacht besteed aan het nucleaire programma van Noord-Korea en de dreiging van Iran en andere landen die mogelijk hun eigen kernwapens ontwikkelen. Maar als het gaat om daadwerkelijke uitbarsting van een nucleaire oorlog, beschouwen veel experts India en Pakistan als de gevaarlijkste spelers vanwege hun geschiedenis en bijna voortdurende conflicten over territorium en andere kwesties. India testte zijn eerste kernwapen in 1974 en Pakistan volgde in 1988. Ondertussen zouden beide landen over ongeveer 150 kernwapens beschikken. De twee landen hebben al vier grote oorlogen gevoerd; in 1947, 1965, 1971 en 1999. En onlangs zijn de spanningen in de omstreden regio Kasjmir wederom opgelaaid. Hoewel dit volgens de onderzoekers niet meteen betekent dat er een nucleair conflict om de hoek ligt, is het volgens hen wel belangrijk om te begrijpen wat er in dat geval zou kunnen gebeuren.
Naast natuurlijk de directe dood en vernietiging die zulke bombardementen veroorzaken, stellen de onderzoekers dat er hierdoor zo’n vijf miljoen ton roet in de stratosfeer zal worden gepompt. Deze deeltjes zullen zich over onze hele planeet verspreiden en het zonlicht tegenhouden, waardoor de gemiddelde temperatuur gedurende ten minste vijf jaar met ongeveer 1,8 graden Celsius zal dalen. Dit heeft op zijn beurt aanzienlijke gevolgen voor de productie van ’s werelds vier belangrijkste graangewassen: maïs, tarwe, sojabonen en rijst. De onderzoekers voorspellen dat de opbrengst gemiddeld zo’n 11 procent zal afnemen. Deze effecten zullen bovendien vijf tot tien jaar later nog steeds worden gevoeld.
Oorzaak
Sommige nadelige effecten op de gewassen zijn het gevolg van verschuivingen in neerslag maar de overgrote meerderheid zou volgens de onderzoekers veroorzaakt worden door temperatuurdalingen. Vooral gewassen die in noordelijke landen groeien zullen hard getroffen worden, simpelweg omdat de temperaturen daar lager liggen en de groeiseizoenen al korter zijn. Zelfs een kleine daling van de temperatuur en het groeiseizoen kan er al toe leiden dat gewassen moeilijker rijpen en vatbaarder worden voor ziektes. Als gevolg hiervan zou de opbrengst van maïs – ’s werelds belangrijkste graangewas – in de Verenigde Staten met bijna twintig procent en in Rusland met maar liefst vijftig procent afnemen. Opbrengsten van tarwe en sojabomen – de tweede en derde belangrijkste granen – zullen bovendien ook sterk dalen. Op zuidelijke breedtegraden zal de productie van rijst minder hard getroffen worden. Koelere temperaturen kunnen er zelfs voor zorgen dat de opbrengst van maïs in delen van Zuid-Amerika en Afrika wordt verhoogd. Dit zal echter maar weinig compensatie bieden voor de mislukte oogsten in andere gebieden.
Hongersnood
“Zelfs een regionale, kleine oorlog zal wereldwijd verwoestende indirecte gevolgen hebben,” betoogt onderzoeksleider Jonas Jägermeyr. “Het zou de grootste hongersnood in de gedocumenteerde geschiedenis overtreffen.” Uit de studie blijkt dat vooral gewassen in het noorden van de Verenigde Staten, Canada, Europa, Rusland en China zullen worden getroffen. Maar paradoxaal genoeg zullen vooral zuidelijke regio’s honger lijden. Dat komt omdat veel ontwikkelde landen in het noorden enorme overschotten produceren, die grotendeels worden geëxporteerd naar armere zuidelijke landen. Maar in tijden van oorlog zullen de ontwikkelde landen deze voorraden voor zichzelf houden om hun eigen bevolking te beschermen. Het betekent dat veel landen die nu al worstelen met voedseltekorten het nog moeilijker zullen krijgen. Zo schatten de onderzoekers in dat ongeveer 70 grotendeels arme landen met een bevolking van 1,3 miljard mensen hun voedselvoorziening met meer dan 20 procent zouden zien dalen. Onder de zwaarst getroffen landen scharen de onderzoekers onder andere Somalië, Niger, Rwanda, Honduras, Syrië, Jemen en Bangladesh.
De bevindingen van de studie wijzen erop dat een nucleaire oorlog tussen India en Pakistan tot ongekende wereldwijde voedselschaarste zal leiden en waarschijnlijk tot hongersnoden die meer dan tien jaar kunnen voortduren. “Als kernwapens blijven bestaan kunnen ze worden gebruikt met tragische gevolgen voor de wereld,” zegt onderzoeker Alan Robock. “Hoe vreselijk de directe effecten ook zijn, buiten de doelgebieden zullen er mogelijk meer mensen sterven als gevolg van hongersnoden.” Eerder bleek ook al dat een relatief kleine kernoorlog een enorme impact kan hebben op de oceanen. Hieruit blijkt wel hoe verwoestend een dergelijke nucleaire oorlog zal zijn en dat zelfs een kleine kernoorlog wereldwijd immense gevolgen kan hebben.
