Zelfs een relatief kleine kernoorlog heeft enorme impact op de oceanen

De opvolgende verzuring van de oceaan zal het zeeleven aantasten wat vervolgens ook weer consequenties heeft voor de visserij.

Hoewel we natuurlijk allemaal hopen dat een verwoestende kernoorlog uit blijft, kan de kans hierop niet geheel uitgesloten worden. Verschillende landen beschikken namelijk over atoombommen en kernwapens die klaarliggen voor het geval de spanningen hoog oplopen. Maar wat zullen de gevolgen voor onze aarde zijn als landen hun huidige nucleaire arsenalen daadwerkelijk gaan inzetten?

Land
Tot voor kort was het meeste onderzoek naar de nasleep van een desastreuse nucleaire oorlog gericht op de gevolgen op het land. En dat ziet er – zoals te verwachten is – niet best uit. Een kernoorlog zal namelijk het klimaat op aarde veranderen wat gevolgen heeft voor onze voedselproductie. “We weten al een tijdje dat de landbouw ernstig zal worden getroffen,” zegt onderzoeker Alan Robock. “Een blijvende vraag is echter of overlevers nog voedsel uit de zee kunnen halen. Onze studie is de eerste stap in het beantwoorden van die vraag.”

Conflicten
De onderzoekers besloten een aantal mogelijke nucleaire conflicten van verschillende omvang te onderzoeken. Zo overwogen ze een hypothetische relatief kleine oorlog tussen India en Pakistan en een grotere tussen de Verenigde Staten en Rusland. Het team ontdekte dat zelfs een regionaal ‘klein’ conflict alsnog grote hoeveelheden roetdeeltjes in de atmosfeer kan pompen, waardoor de aarde afkoelt. En dat heeft grote consequenties voor de oceanen.

Nucleaire winter
Als er grote hoeveelheden fijnstof door een kernoorlog in de atmosfeer terechtkomen, kan dit leiden tot een zogenoemde nucleaire winter. De roetdeeltjes zullen binnen enkele weken door de wind over de hele wereld worden geblazen. Hierdoor wordt het zonlicht tegengehouden waardoor het erg donker en bovendien behoorlijk koud zal worden. De omstandigheden op onze planeet zullen verre van prettig zijn. Het zal het klimaat op aarde volledig veranderen, waardoor ook het ritme van moessons en El Niño’s in de war wordt geschopt. Zo’n nucleaire winter kan er bovendien voor zorgen dat er minder planten groeien. Dit kan leiden tot voedselschaarste bij zowel mens als dier.

“Als het licht van de zon wordt geblokkeerd, zal de oceaan niet meer hetzelfde zijn,” zegt onderzoeker Nicole Lovenduski. “De manier waarop het water in de oceaan beweegt is namelijk onderhevig aan de hoeveelheid warmte die het ontvangt.” Het onderzoeksteam ontdekte dat kort na een nucleaire oorlog – slechts een jaar later – de oceaan opvallend genoeg eerst minder zuur zal worden. Maar dan, zo’n drie tot vijf jaar later, zal het zoute water kooldioxide uit de lucht beginnen op te slurpen. Hierdoor zal de oceaan enorm verzuren, wat een grote impact zal hebben op koralen, kokkels, oesters en andere schelpdieren. Als de pH-waarde namelijk daalt, zijn er minder carbonaten voor handen waar deze dieren hun schelpen of skeletten van maken.

De schelp van dit zeerder lost op wanneer het in het laboratorium wordt blootgesteld aan zure omstandigheden. Afbeelding: NOAA

Aanpassen
“De impact is enorm,” zegt Lovenduski. De vraag is namelijk of de genoemde organismen zich aan zo’n grote verandering kunnen aanpassen. “We vragen ons nu al af of ze zich kunnen aanpassen aan het huidige relatief langzame proces van de door de mens veroorzaakte verzuring van de oceaan,” gaat Lovenduski verder. Laat staan een kernoorlog die veel abrupter zal plaatsvinden. Toch is het volgens de onderzoeker te vroeg om met zekerheid te zeggen welk lot schelpdieren beschoren zal zijn als er daadwerkelijk een kernoorlog zal uitbreken.

De bevindingen uit de studie zijn treffend. Bekend is dat een nucleaire oorlog tussen de Verenigde Staten en Rusland de aarde zeker tien jaar lang in duisternis zou hullen. Maar de impact van een kleinere kernoorlog op de oceanen was tot op heden nog minder goed begrepen. “Dit resultaat had niemand verwacht,” stelt onderzoeker Brian Toon. “In feite hebben nog maar weinig mensen de impact van een nucleair conflict op de oceaan overwogen.” Lovenduski hoopt dat de bevindingen mensen aan het denken zetten en laten zien hoe verwoestend een dergelijke nucleaire oorlog zal zijn. “Ik hoop dat deze studie helpt om inzicht te krijgen in het feit dat zelfs een kleine kernoorlog wereldwijd grote gevolgen kan hebben,” besluit ze.

Bronmateriaal

"First-of-its-kind study examines toll of nuclear war on world’s oceans" - University of Colorado Boulder

Afbeelding bovenaan dit artikel: Alexander Antropov via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd