Het meer is de afgelopen tien jaar al drastisch veranderd.
Dat blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de universiteit van Alberta. Hun studie draait om Lake Hazen. Dit meer ligt hoog in Canada, op Ellesmere-eiland. Het gebied is het afgelopen decennium flink opgewarmd, waarbij de temperatuur een aantal zomers op rij zelfs 1 graad Celsius hoger uitviel dan normaal. En die temepratuurstijging heeft een kettingreactie teweeg gebracht die het hele meer enorm beïnvloed heeft.
Verrassend
De resultaten verrasten de onderzoekers flink. “We dachten oorspronkelijk dat Lake Hazen – vanwege het flinke volume – relatief goed bestand was tegen de effecten van de opwarming,” legt onderzoeker Igor Lehnherr uit. “De ontdekking dat dat niet het geval was, was alarmerend, omdat het Arctisch gebied het snelst opwarmende gebied op aarde is; conservatieve schattingen voorspellen dat het tegen het eind van de eeuw zo’n vier graden Celsius warmer is.” Dat kleinere meren heftig op de opwarming zouden reageren, hadden onderzoekers wel verwacht. Maar van grotere meren werd aangenomen dat ze veel trager zouden reageren op de opwarming. “Lake Hazen is zo groot als in dergelijke omgevingen maar kan en laat nu – in minder dan tien jaar tijd – veranderingen in het complete ecosysteem zien.” En dan is het gebied nog maar één graad opgewarmd. Laat staan wat er gebeurt als het gebied vier graden warmer wordt.
Smeltwater en algen
Maar welke veranderingen zien we dan precies in Lake Hazen? De opwarming heeft allereerst geleid tot meer smeltwater. Dat smeltwater stroomt het meer in. “Omdat het smeltwater van gletsjers is, is de hoeveelheid fijn sediment dat in het meer verdwijnt ook dramatisch toegenomen,” vertelt onderzoeker Mark Sharp. “En dat beïnvloedt weer hoeveel licht er in de waterkolom kan komen, wat weer van invloed is op de biologische productiviteit in het meer.” De kettingreactie heeft – heel concreet – gezorgd voor algenbloei en grote veranderingen in de populatie trekzalmen.
IJsvrij
Daarnaast wijst het er sterk op dat meren zoals Lake Hazen afstevenen op zomers waarin ze ijsvrij zijn. “IJs op het meer is belangrijk, omdat het voorkomt dat licht in het meer terechtkomt en dat (licht, red.) is wat fytoplankton nodig heeft om aan fotosynthese te doen,” legt onderzoeker Kyra St. Pierre uit. “Dus als we minder ijs op het meer hebben of langere ijsvrije perioden hebben, dringt er meer licht het meer in, wat kan leiden tot een toegenomen productiviteit in het meer, een heel ander scenario dan wat we in het verleden hebben gezien.”
Het onderzoek herinnert ons er weer aan dat klimaatverandering op heel veel verschillende manieren van invloed kan zijn op ecosystemen. Vaak ligt de focus nabij de polen op het smelten van gletsjers en stijgende zeespiegels. “Maar wat deze ontdekking omtrent Lake Hazen ons verteld, is dat er ook vrij substantiële effecten kunnen zijn in op het land gelegen waterlichamen die direct verbonden zijn met gletsjers,” aldus Sharp. “Dus er zijn andere dingen waar we aan moeten denken als het gaat om klimaatimpact.” De komende tijd zal Lake Hazen hoe dan ook goed in de gaten worden gehouden. “We zijn geïnteresseerd in hoe dit uitpakt. Of dit een korte verstoring is (…) of dat dit het begin is van iets groters. Dat is een interessante vraag.”
