Zag u vanmorgen Elvis in uw geroosterde boterham? U bent niet alleen en er is niets mis met uw brein! Nieuw onderzoek legt het neurale mechanisme achter dit verschijnsel bloot en toont aan dat het getuigt van een gezond brein.
Ze halen regelmatig het nieuws. Mensen die het gezicht van bekende personen als Elvis of de Heilige Maria in bijvoorbeeld een stukje geroosterd brood denken te zien. Het wordt ook wel aangeduid als pareidolie. “De meeste mensen denken dat je mentaal afwijkend moet zijn om deze afbeeldingen te zien,” vertelt onderzoeker Kang Lee. “Dus personen die dit meemaken, worden vaak voor schut gezet.”
Normaal
Maar laten we niet te snel klaar staan met ons oordeel. “Ons onderzoek toont aan dat het heel gewoon is dat mensen niet-bestaande objecten zien, omdat het menselijk brein geprogrammeerd is om gezichten te herkennen.” En dus concludeert ons brein wanneer we iets zien wat lijkt op een gezichtskenmerk al snel dat we een gezicht voor ons hebben.
Frontale cortex
Dat mensen op de gekste plekken gezichten kunnen zien, is al eeuwen bekend. Maar er is veel minder bekend over het mechanisme in het brein dat achter het fenomeen schuilgaat. Lee brengt daar verandering in. Samen met zijn collega’s bestudeerde hij onder meer hersenscans van mensen die in verschillende patronen gezichten dachten te zien. De onderzoekers ontdekten dat het zien van gezichten die er eigenlijk niet zijn, niets te maken heeft met een afwijking in het brein of een levendige verbeelding. Nee: het is het resultaat van het werk van de frontale cortex die bepaalde verwachtingen creërt en die verwachtingen doorstuurt naar de visuele cortex om zo de interpretatie van wat we zien te bevorderen. “Niet de zin: ‘Zien is geloven’, maar juist het zinnetje ‘Geloven is zien’ gaat in dit geval op.”
Wanneer we Elvis in onze geroosterde boterham of de Heilige Maria in de wolken zien, toont dat niet aan dat er iets mis met ons is. In tegendeel: het getuigt van een normale hersenfunctie, zo schrijven de onderzoekers in het blad Cortex.
