Lange tijd dachten astronomen dat de Mars een eenzame planeet was. Pas aan het eind van de negentiende eeuw werden Phobos en Deimos ontdekt. Toch is het nog steeds een mysterie hoe deze natuurlijke satellieten zijn ontstaan. Zijn het ingevangen planetoïden of zijn de manen ontstaan door samenklontering van puin dat vrijkwam bij een grote inslag op de rode planeet?
De meeste wetenschappers vermoeden dat Phobos en Deimos ingevangen zijn. Nieuwe computersimulaties vertellen echter een ander verhaal. Volgens deze simulaties vormden de manen zich zoals onze eigen maan, nadat een groot object insloeg op Mars en er veel puin in een baan om de rode planeet werd geslingerd. Dit puin klonterde samen tot de maantjes Phobos en Deimos.
De inslagtheorie kreeg de laatste jaren veel weerstand. “Het is teleurstellend dat ik het middelpunt van kritiek werd”, vertelt geoloog Robert Craddock van het Smithsonian Instituut aan ScienceMag. Craddock presenteerde in 1994 dit idee tijdens een conferentie. “Collegawetenschappers vertelde me dat dit niet kon werken.” Craddock stuurde diverse papers in, waaronder naar Nature en Science, maar die werden niet gepubliceerd. Hij besloot zijn theorie in 2011 nieuw leven in te blazen toen een andere wetenschapper geïnteresseerd was in Craddocks werk. De meeste critici van Craddocks theorie zijn ondertussen met pensioen of overleden.
Computersimulaties
Uit de computersimulaties blijkt dat Mars mogelijk geraakt is door een object, dat tien keer massiever is dan dwergplaneet Ceres. In eerste instantie ging dit object om Mars draaien, waardoor het de omlooptijd van Mars versnelde tot 24 uur en 37 minuten. Vervolgens sloeg de planetoïde in, waardoor er één van de grootste inslagkraters ontstond. Tenslotte wierp deze inslag veel puin in een baan om Mars, waardoor er een ring om de planeet werd gevormd.
Een derde maan
Misschien nog wel interessanter is het feit dat Craddock vermoedt dat Mars nog een derde maan had. Deze maan zou een middellijn van ongeveer 300 kilometer hebben. Craddock en zijn collega’s denken dat deze maan een paar honderd miljoen jaar na vorming al op Mars is neergestort. Ook Phobos zal ‘binnenkort’ op Mars crashen, namelijk over ruwweg veertig miljoen jaar.
Missie naar de Marsmaantjes
Wetenschappers spreken vol lof over de theorie van Craddock. Nu er een computersimulatie is, die aantoont dat de maantjes op deze manier kunnen ontstaan, is de theorie direct veel betrouwbaarder. De enige manier om te achterhalen welke theorie klopt is om een ruimtesonde naar de manen te sturen. Als de manen veel ijs bevatten, dan zijn het mogelijk ingevangen asteroïden. Zo niet, dan is de kans groot dat Phobos en Deimos net als de maan zijn ontstaan.
