Zo kan de indeling van de supermarkt je verleiden tot gezondere voedselkeuzes

Vaak word je in je plaatselijke buurtsuper juist verleid tot het kopen van ongezond eten. Maar enkele simpele veranderingen in de indeling kunnen al een flinke bijdrage leveren in de strijd tegen overgewicht.

Hoe sterk je je ook voorneemt om alleen met gezond etenswaar bij de kassa aan te komen, het lijkt niet altijd te lukken. En dat is ook niet zo vreemd. Hoewel het natuurlijk enerzijds heel lastig is om dat verrukkelijke pak koekjes links te laten liggen, speelt ook de indeling van de supermarkt een grote rol. In een nieuwe studie zijn onderzoekers nogmaals door de wandelpaden in de supermarkt gelopen. En slechts een aantal simpele veranderingen kunnen je volgens hen al verleiden tot niet ongezonde, maar juist gezondere voedselkeuzes.

Indeling supermarkt
Net nadat we de supermarkt zijn binnengelopen, is er nog niet veel aan de hand. We bevinden ons midden in de groente- en fruitafdeling en komen daarna vaak op de broodafdeling terecht. Maar daarna beginnen de verleidingen. Supermarkten hebben een ongelooflijk groot aanbod aan lekker, makkelijk, goedkoop, maar helaas wel minder gezond, voedsel. En die ongezondere, bewerkte producten staan vaak centraal en in de looproute opgesteld. Eenmaal bij de kassa aangekomen ligt daar nog die ene lekkere chocoladereep naar je te lonken. Niet zo gek dus, dat je niet altijd met alleen gezonde producten thuiskomt.

Verleiden tot gezondere voedselkeuzes
In een nieuwe studie gingen onderzoekers op zoek naar manieren om consumenten juist te verleiden tot gezondere voedselkeuzes. Zou het verplaatsen van bepaalde etenswaar in de supermarkt bijvoorbeeld gezondere voedselaankopen kunnen aanmoedigen? “Uit de resultaten van wetenschappelijke studies blijkt steeds vaker dat subtiele marketingtechnieken, zoals waar producten in de supermarkt worden neergelegd, de keuzes van klanten kunnen beïnvloeden,” zegt onderzoeker Christina Vogel in een interview met Scientias.nl. “Wat echter minder duidelijk was, is of deze marketingtechnieken ook gebruikt kunnen worden om klanten aan te zetten tot gezondere voedingskeuzes. En dat hebben wij – uitgebreider dan ooit – bestudeerd.”

Groente en fruit bij de ingang
De onderzoekers komen tot de ontdekking dat het plaatsen van groente, fruit en water bij de winkelingang, klanten ertoe aanzet om gezondere voedselkeuzes te maken. Wat dat betreft doen de meeste Nederlandse supermarkten dat aardig goed. “Sommige plekken in de supermarkt blijken bijzonder effectief voor het promoten van productverkoop,” legt Vogel uit. “Eén daarvan is bij de ingang van de winkel. Dat komt omdat dit een prominente plek is en het gemakkelijk door klanten wordt gezien. Bovendien zijn groente en fruit kleurrijk en aantrekkelijk, ze ogen vers voor klanten die net de winkel zijn binnengewandeld.” En dat verleidt de klant om gezonde producten in zijn winkelmandje te leggen. “Uit onze resultaten blijkt dat er wekelijks bijna 10.000 extra porties groene en fruit worden gekocht als de groente- en fruitafdeling zich bij de ingang van de winkel – en niet achterin de winkel – bevindt,” aldus Vogel.

Snoep weg bij de kassa
Maar andersom werkt het natuurlijk ook. Een andere hele prominente en makkelijk zichtbare plek in de supermarkt, is rondom en bij de kassa. En daarom vinden we hier vaak ongezonde chocoladerepen, snoepjes en chips; de laatste mogelijkheid om de klant te verleiden tot een impulsaankoop. Het weghalen van deze ongezonden producten bij de kassa’s en nabijgelegen gangpaden blijkt dan ook opvallend doeltreffend. “Toen we snoep en zoetwaar bij de kassa’s en in nabijgelegen gangpaden weghaalden, werden er ongeveer 1.500 porties minder verkocht,” zegt Vogel.

Belangen van de supermarkt
De resultaten uit de studie laten dan ook onomstotelijk zien dat het veranderen van de indeling in de supermarkt mensen kan helpen om met gezonder eten thuis te komen en ongezonde voeding te laten liggen. “Het zou het dieet van de bevolking kunnen verschuiven naar de voedingsaanbevelingen van de overheid,” stelt Vogel. De vraag is natuurlijk; als het zo makkelijk is, waarom hebben supermarkten dat dan nog niet gedaan? “Supermarkten maken deel uit van een complex voedselsysteem,” legt Vogel desgevraagd uit. “ Veel drijfveren zijn van invloed op de plek waar producten in winkels worden geplaatst. En verschillende factoren bepalen de positionering van minder gezond eten en drinken op prominente plaatsen in de supermarkt. Bovendien is de supermarktwereld bijzonder competitief. Verscheidende commerciële redenen zullen waarschijnlijk voorkomen dat supermarken vrijwillig hun winkelindeling veranderen als hun concurrenten dat ook niet doen.”

In de strijd tegen overgewicht
En dat terwijl het een belangrijke troef kan zijn in de strijd tegen overgewicht. Obesitas bij kinderen is bijvoorbeeld een groeiend probleem. En zoals deze studie laat zien, kan de detailhandel een belangrijke rol spelen om dit aan te pakken. “Onze resultaten laten zien dat er substantiële verbeteringen kunnen worden aangebracht in het voedingspatroon van de bevolking als de indeling van de supermarkt verandert,” stelt Vogel. “Zo werd er vijf procent meer groente en fruit gekocht in winkels met een gezondere indeling in vergelijking met conventionele ingedeelde supermarkten. Dergelijke verbeteringen in voedingsgewoonten kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan het aanpakken van overgewicht.”

Maar de veranderingen gaan niet vanzelf. Of supermarkten op eigen houtje zullen besluiten de indeling aan te passen, is maar de vraag. “Overheidsingrijpen in de vorm van wetgeving is waarschijnlijk nodig om een gelijk speelveld te creëren,” oppert Vogel. “In dat geval kan het bijvoorbeeld verplicht worden gesteld om een verse groente- en fruitafdeling bij de ingang van de winkel te plaatsen. Hoewel veel grote supermarktketens dat al doen, is deze indeling niet in elke supermarkt doorgevoerd. Wetgeving kan echter alle supermarkten een gelijke uitgangspositie geven. En dat kan retailers ertoe aanzetten gezondere marketingstrategieën te gaan gebruiken.”

Bronmateriaal

"Healthier supermarket layout improves customers’ food choices, study shows" - University of Southampton

Interview met Christina Vogel

Afbeelding bovenaan dit artikel: Jack Sparrow via Pexels

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd