Duizenden keren per dag ontstaan er sprieten boven het oppervlak van de zon. Deze spiculen kunnen wel zo’n 10.000 kilometer lang zijn. Eindelijk weten astronomen hoe deze spiculen ontstaan.
Spiculen zijn voor het eerst waargenomen tijdens een zonsverduistering in 1877. Dit zijn uitlopers boven het oppervlak van de zon (de fotosfeer) en bestaan uit heet gas. Een spicule is gemiddeld zo’n vijftien minuten te zien. Zo’n spriet groeit met een snelheid van twintig kilometer per seconde tot een hoogte van 3.000 tot 10.000 kilometer, om daarna in elkaar te storten en te vervagen.
Zo ontstaat een spicule
Een onderzoeksteam meldt in een paper in Science hoe deze spiculen ontstaan. De onderzoekers ontwierpen een nieuw computermodel, waaruit blijkt dat spiculen in verschillende stappen worden gevormd. Zo is er sprake van constante convectie op het oppervlak, doordat materiaal in beweging is. Hierdoor worden magnetische velden vervormd en ontstaat er magnetische spanning. Vervolgens worden elektrisch geladen atomen en elektrisch neutrale deeltjes boven het oppervlak van de zon gemixt, waardoor de opgebouwde magnetische spanning kan ontsnappen. Wanneer de druk groot is, ontsnapt plasma razendsnel naar boven, waardoor een spicule ontstaat.
Computerspiculen lijken op echte spiculen
De onderzoekers gebruikten gegevens van NASA’s Interface Region Imaging Spectograph en de Swedish Solar Telescope op La Palma om het model te maken. De spiculen die het model produceert lijken vrijwel exact op de spiculen die op de zon ontstaan. Zo hebben ze dezelfde lengte, breedte en snelheid.
Oververhitte corona
Het blijft fascinerend dat de atmosfeer van de zon – de corona – veel warmer is dan het oppervlak van de zon. De corona heeft een temperatuur van zo’n één miljoen jaren Celsius. Het oppervlak van de zon heeft een temperatuur van 5.500 graden Celsius. Het is nog altijd onduidelijk hoe dit komt. Wetenschappers denken dat het wellicht te maken heeft met spiculen. Iedere spicule dumpt ongeveer tien miljoen ton heet plasma in de atmosfeer van de zon. Wellicht houden deze spiculen de corona lekker warm.
