Het leek een wonder: een komeet die zijn reis om de zon overleefde. Maar dat wonder lijkt nu wetenschappelijk te verklaren.
‘Wonder’ of ‘mirakel’: het zijn van die woorden die onderzoekers liever niet horen. Logisch dus, dat wetenschappers zich in dit ‘mirakel’ hebben vastgebeten in een poging het zo spoedig mogelijk rationeel te kunnen verklaren. En dat is nu gelukt, zo schrijven ze in hun paper.
Hoe zat het ook alweer?
Komeet Lovejoy werd eind vorig jaar ontdekt. En al snel werd duidelijk dat het hemellichaam geen lang leven meer beschoren was. De komeet haastte zich namelijk richting de zon en zou deze op een afstand van zo’n 140.000 kilometer passeren. Dat lijkt een heel eind, maar zelfs op die afstand is het er enorm warm. Te warm voor een komeetje dat enkel uit ijs en steen bestaat. Het leek daarom vast te staan: Lovejoy gaat eraan. Daar was iedereen (ja, ook wij) van overtuigd. Maar een dag later zien astronomen de komeet weer tevoorschijn komen. De komeet heeft de trip – en temperaturen van meer dan één miljoen graden Celsius – doorstaan.
Hoe kan dat?
Men had verwacht dat Lovejoy uit elkaar zou vallen. Dat omdat er maar twee factoren waren die dat konden voorkomen. Namelijk: de eigen zwaartekracht van de komeet en de kracht van het materiaal van de komeet zelf. Maar nu blijkt er nog één factor aan het behoud van de komeet gewerkt te hebben. Zodra de komeet dicht bij de zon in de buurt kwam, kreeg deze te maken met flinke hitte. Het ijs in de komeet zou door de warmte niet eerst vloeibaar, maar direct gasvormig worden en door het gesteente heenbreken. Die overgang (ook wel sublimatie genoemd) heeft volgens de onderzoekers voor voldoende uitgaande kracht gezorgd om de kern van de komeet bij elkaar te houden en ervoor te zorgen dat de krachten waarvan gedacht werd dat ze de komeet zouden vernietigen, werden afgezwakt (zie ook het plaatje hieronder).
Grootte
De onderzoekers concluderen dat een komeet wanneer deze te dicht bij een zwaarder hemellichaam in de buurt komt wel uit elkaar moet vallen als de kracht van de eigen zwaartekracht, de kracht van de materie en de kracht van de sublimatie kleiner is dan de getijdenkracht van dat tweede hemellichaam. In het geval van de komeet Lovejoy waren die krachten schijnbaar groter. En dat vertelt ons weer meer over de grootte van de kern van de komeet, zo stellen de onderzoekers. Zo moet de kern groter zijn geweest dan 0,2 kilometer, want anders had deze te veel materie verloren en was de eigen zwaartekracht te klein geweest. Ook kan de kern niet groter zijn dan 11 kilometer, want anders was de kracht van de sublimatie te klein geweest om een verschil te maken.
En daarmee zijn we weer een wonder armer, maar een wetenschappelijk paper rijker.
