Het internationale ruimtestation is nog corona-vrij. En dat willen de betrokken ruimtevaartorganisaties natuurlijk graag zo houden.
Terwijl het coronavirus COVID-19 op aarde op steeds meer plaatsen om zich heen grijpt, is er in de ruimte nog een verblijfplaats te vinden waar het virus (nog) geen grip op heeft. We hebben het natuurlijk over het internationale ruimtestation dat op enkele honderden kilometers boven het aardoppervlak om onze planeet heen draait. Toen de huidige bewoners van het ISS – de astronauten Oleg Skripochka, Jessica Meir en Drew Morgan – naar het ruimtestation vertrokken (Morgan deed dat in juli 2019 en Skripochka en Meir in september 2019) was niemand zich nog van het bestaan van het COVID-19-virus bewust. Inmiddels regeert het de wereld en staan er nieuwe astronauten klaar om begin april naar het ISS te vertrekken. Hoe voorkomt NASA dat zij – met alle gevolgen van dien – het virus met zich meenemen, de ruimte in?
In quarantaine
“NASA en haar internationale en commerciële partners nemen maatregelen om te voorkomen dat mensen ziektes – zoals verkoudheid of griep – naar het internationale ruimtestation brengen,” zo vertelt woordvoerder Stephanie Schierholz desgevraagd aan Scientias.nl. “Al onze bemanningsleden moeten de twee weken voor ze gelanceerd worden in quarantaine doorbrengen. Zo verzekeren we ons ervan dat ze niet ziek zijn of een (nog symptoomloze) ziekte onder de leden hebben wanneer ze het ruimtestation bereiken.” Dit is dus standaardbeleid en gebeurde ook al lang voor COVID-19 toesloeg. Hoewel er geruchten gingen dat NASA in het licht van het nieuwe coronavirus de duur van de quarantaine wel eens kon uitbreiden, laat Schierholz zich daar niet over uit.
Wel zijn er ook binnen NASA extra maatregelen getroffen om verspreiding van het virus te voorkomen en dus de kans dat ook astronauten die binnenkort op missie gaan het oplopen, te verkleinen. “NASA houdt zich aan de aanbevelingen van het CDC (de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention, red.),” aldus Schierholz. “Dus houden we oppervlakken schoon, houden we afstand tot elkaar, benadrukken de handhygiëne en moedigen we medewerkers die ziek zijn aan om thuis te blijven en het contact met anderen te beperken.”
Apotheek in de ruimte
En mocht het virus onverhoopt toch het internationale ruimtestation weten te bereiken, dan zijn de astronauten daar zeker niet weerloos. “Alle astronauten doorlopen een training waarin ze leren om te gaan met medische spoedgevallen,” vertelt Schierholz. “Bovendien hebben ze regelmatig contact met een team van artsen op aarde, die de gezondheid van de astronauten nauw in de gaten houden. Ook onderhoudt NASA een uitgebreide apotheek aan boord van het ruimtestation met daarin middelen die gebruikt kunnen worden om tal van ziektes en symptomen te bestrijden.” En als de nood echt aan de man komt, is een terugkeer naar de aarde altijd bespreekbaar. “In het geval van een medisch spoedgeval aan boord van het ISS kan de bemanning altijd direct terugkeren met de Soyuz-capsule die haar ook bij het ISS heeft gebracht.”
We weten nog lang niet alles over dit nieuwe coronavirus. Laat staan dat onderzoekers weten hoe het zich in het ruimtestation – waar bijvoorbeeld sprake is van een zeer beperkte zwaartekracht – gedraagt. Waar NASA de afgelopen jaren wel veel onderzoek naar heeft gedaan, is hoe het immuunsysteem van mensen aan boord van het ISS functioneert. Dat gebeurde bijvoorbeeld tijdens de inmiddels beroemde Twins Study, waarbij astronaut Scott Kelly een tijdje in het ISS vertoefde, terwijl zijn tweelingbroer op aarde bleef. En de resultaten van dit bijzondere experiment waren bemoedigend. “Eén van de belangrijkste resultaten van de Twins Study met Scott Kelly was dat zijn immuunsysteem gepast reageerde in de ruimte,” aldus Schierholz.
Op de vraag of het denkbaar is dat NASA – ondanks al deze preventieve maatregelen – uiteindelijk besluit om de drie astronauten toch voorlopig op aarde te houden, gaat Schierholz niet in. Voor nu staat de lancering van Chris Cassidy en zijn Russische collega’s Anatoly Ivanishin en Ivan Vagner nog steeds op de agenda voor 9 april. Acht dagen later zullen hun collega’s Morgan, Skripochka en Meir het ISS verlaten en landen op een planeet die er in veel opzichten heel anders uitziet dan toen ze vertrokken.
