Wetenschappers hebben ontdekt hoe de aarde zo’n 300 miljoen jaar geleden een extreme klimaatverandering wist te voorkomen. De aarde voorkwam een sterke stijging van CO2 door midden op Pangea een gebergte te laten verrijzen.
Zo’n 300 miljoen jaar geleden ontstond een supercontinent: Pangea. De omvang van dit supercontinent had belangrijke consequenties: een groot deel van het land kwam op grote afstand van het water te liggen en kreeg te maken met droogte. Die droogte zorgde ervoor dat gesteenten minder snel verweerden. Normaalgesproken betekent minder verwering een stijging van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Maar dat gebeurde niet. De hoeveelheid CO2 daalde in die tijd en bleef dalen.
Gebergte
Lang begrepen onderzoekers niet hoe dat kon. Maar een nieuw onderzoek schept duidelijkheid. In diezelfde periode ontstond in het midden van Pangea een enorm gebergte. De bergrug liep van wat nu de Appalachen zijn, door Ierland, het zuidwestelijke deel van Engeland, het moderne Parijs en de Alpen, Duitsland in en verder naar het oosten. “De totstandkoming van deze bergen betekende dat de verwering van de gesteenten – die in een groot deel van het continent dreigde te vertragen – door kon gaan,” vertelt onderzoeker Yves Godderis. “De steile hellingen van deze bergen resulteerden in mechanische verwering (waarbij gesteenten in stukken breken, red.).”
7000 ppm
Die verwering bevorderde de verwijdering van CO2 uit atmosfeer en kan zo verklaren waarom de hoeveelheid CO2 in die tijd niet opliep. “Als het gebergte niet zou zijn ontstaan, zou de hoeveelheid CO2 naar schatting 25 keer hoger zijn geweest dan voor de industriële revolutie.” De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer zou dan 7000 ppm (deeltjes per miljoen) hebben bedragen. Ter vergelijking: vandaag de dag zit er rond de 400 ppm CO2 in de atmosfeer. “Dus dat betekent dat we de CO2 hadden zien toenemen tot een niveau dat zo’n 17 keer hoger ligt dan vandaag de dag het geval is. Dat zou vanzelfsprekend ernstige effecten hebben gehad op het milieu uit die tijd. Maar dat gebeurde niet. “De vorming van de gebergten droeg bij aan de sterkste daling in de hoeveelheid atmosferisch CO2 die we in de laatste 500 miljoen jaar zagen.”
Meer onderzoek is nodig om de theorie van de onderzoekers te bevestigen. Maar het onderzoek bevestigt in ieder geval iets wat onderzoekers al heel lang roepen. Namelijk dat de factoren die door de tijden heen invloed uitoefenen op de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer bijzonder complex zijn.
