Zo zag de eerste in Nederland ontdekte Neanderthaler eruit

Het was een vrij stevige, jonge man met een opvallende bult boven zijn rechteroog.

Jaren geleden stuitte amateur-paleontoloog Luc Anthonis op een bijzonder fossiel. Het fossiel was voor de Zeeuwse kust door een schelpenzuiger van de Noordzeebodem opgezogen. Na een grondige analyse blijkt het te gaan om de overblijfselen van ‘de eerste Neanderthaler van Nederland’. En nu geven onderzoekers dit oermens een gezicht.

Krijn
Het gevonden fossiel betreft een schedelfragment van de Neanderthaler. Nog specifieker blijkt het te gaan om een fossiele wenkbrauwboog dat zo’n 70.000 – 50.000 jaar oud is. Onderzoekers van de Universiteit Leiden en het Max Planck Instituut in Leipzig wisten vervolgens te ontraadselen dat het stuk schedel aan een vrij stevige, jonge man toebehoorde. Ze gaven de jonge Neanderthaler de bijnaam ‘Krijn’.

De fossiele wenkbrauwboog van Krijn Afbeelding: Servaas Neijens

Dankzij vervolgstudies weten we ondertussen behoorlijk wat over Krijn. Zo stond er bijvoorbeeld met name vlees op zijn menu. Daarnaast was hij één van de bewoners van Doggerland; het verdronken prehistorische landschap voor onze kust. 50.000 jaar geleden stond de zeespiegel zo’n 50 meter lager dan nu. Mammoeten, wolharige neushoorns, rendieren, paarden en ook Neanderthalers trokken door de koude maar voedselrijke steppe.

Tumor
Maar één van de bijzonderste dingen aan Krijn, is misschien wel een opvallende kleine holte achter zijn voor Neanderthalers kenmerkende forse wenkbrauwboog. Deze holte is waarschijnlijk ontstaan door een onderhuidse, onschuldige tumor – iets wat nooit eerder bij Neanderthalers is vastgesteld.

Gezicht
Hoewel we een redelijk goed beeld hebben van hoe Neanderthalers er fysiek uitzagen, wilden onderzoekers ook Krijn recht in de ogen kunnen kijken. En dat is gelukt. Zo zijn paleo-antropologisch kunstenaars van Kennis & Kennis Reconstructions erin geslaagd om naar aanleiding van het gevonden schedelfragment en de bekende kenmerken van andere Neanderthalers (zoals hun oog-, haar- en huidskleur), een reconstructie van het uiterlijk van Krijn te maken. Kennis & Kennis maakte al vele andere reconstructies van Neanderthalers en andere prehistorische mensenachtigen, waaronder de gletsjermummie Ötzi. En nu heeft ook de eerste Neanderthaler van Nederland een gezicht gekregen.

Het gereconstrueerde gezicht van Neanderthaler Krijn. Afbeelding: Servaas Neijens

Wil jij ook oog in oog staan met Krijn? Het fossiel en de reconstructie zijn samen in de tentoonstelling over ‘Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee’ te bewonderen. Deze tentoonstelling is tussen tussen 7 september en 31 oktober te zien in het Rijksmuseum van Oudheden.

De tentoonstelling vertelt het verhaal van bijna een miljoen jaar menselijke bewoning, landschap- en klimaatverandering in het uitgestrekte en rijke prehistorische landschap voor onze kust. Krijn en de andere vondsten laten zien dat nader onderzoek en bescherming van de Noordzeebodem van groot wetenschappelijk belang zijn voor de Nederlandse en internationale archeologie en paleontologie.

Bronmateriaal

"Eerste Nederlandse Neanderthaler krijgt een gezicht" - Rijksmuseum van Oudheden

Afbeelding bovenaan dit artikel: RMO

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd