Zoetstoffen en calorieën: hoe zit het precies?

Steeds meer producenten vervangen suikers door zoetstoffen. Maar wat betekent dat voor de calorieën?

Mensen hebben een aangeboren voorliefde voor zoete smaken. Dat begint al bij moedermelk die zoet van smaak is. En jarenlang sprongen producenten van levensmiddelen handig op die voorliefde voor zoet in door dranken en voedsel te produceren die rijk zijn aan suiker. Maar suiker heeft een aantal nadelen. Zo is het niet goed voor je tanden. Daarnaast levert suiker ook veel calorieën en lijkt het zo een bijdrage te leveren aan het obesitas-probleem.

Suikervrij
De laatste jaren zie je in de supermarkt dan ook een omslag: steeds meer suikerhoudende producten worden ‘suikervrij’. Tegelijkertijd wordt onze liefde voor zoet nog wel beantwoord, omdat producenten de suiker deels of compleet vervangen door zoetstoffen.

Over zoetstoffen
Zoetstoffen worden toegevoegd aan voedingsmiddelen om ze een zoete smaak te geven. Een bekend voorbeeld is stevia. Deze zoetstof komt uit de natuur (stevia wordt gewonnen uit het blad van de steviaplant). Maar er zijn ook zoetstoffen die industrieel worden gemaakt, je kunt dan bijvoorbeeld denken aan aspartaam. Voor alle zoetstoffen die gebruikt worden, geldt dat ze veilig zijn bevonden door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (daar kun je hier meer over lezen). Om deze veiligheid aan te tonen, ontvangen ze van de Europese Unie een E-nummer.

Calorieën
Zoetstoffen leveren – in tegenstelling tot suiker – geen of nauwelijks calorieën. En als ze calorieën bevatten, is die hoeveelheid vaak verwaarloosbaar. Het mooie van zoetstoffen is namelijk dat ze vele malen zoeter zijn dan suiker. Neem bijvoorbeeld aspartaam: dat is ongeveer 200 keer zoeter dan gewone suiker. En sucralose is zelfs 600 keer zoeter. Wanneer je suiker door zoetstoffen wil vervangen, heb je dus maar heel weinig zoetstoffen nodig om een product te maken dat net zo zoet is als de suikerhoudende tegenhanger. Het resultaat is een product dat veel minder calorieën herbergt.

Gewichtsverlies
Betekent dat dan ook dat je door het nuttigen van producten waarin suiker vervangen wordt door zoetstoffen, gewicht kan verliezen? Dat lijkt misschien een logische conclusie, maar je zult onderzoekers deze niet snel zien trekken. Er zijn namelijk veel factoren die van invloed zijn op jouw gewicht en het valt nog niet mee om de impact die deze factoren afzonderlijk van elkaar op het gewicht hebben, te achterhalen. In 2011 verwierp de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) de claim dat zoetstoffen leiden tot gewichtsverlies nog, onder meer omdat er volgens de organisatie geen sprake is van een bewezen causaal verband tussen suikerinname en obesitas. Recentere studies hinten er voorzichtig op dat het vervangen van suiker door zoetstoffen kan leiden tot een klein gewichtsverlies, maar ze laten ook zien dat het effect van mens tot mens sterk verschilt en tevens afhankelijk is van de hoeveelheid suikers die je daarvoor binnenkreeg. Wat we als het om het verband tussen zoetstoffen en gewichtsreductie op dit moment voornamelijk kunnen concluderen, is dat er nog veel te onderzoeken valt.

Wat we wel zeker weten, is dat zoetstoffen beduidend minder calorieën leveren dan suiker en helemaal veilig zijn. Met het oog op die twee eigenschappen kan een zoetje dus een prima alternatief zijn voor het suikerklontje dat je normaliter aan je koffie toevoegt. Hetzelfde geldt voor light frisdranken of suikervrije ontbijtkoek.

Het komende jaar verschijnen er verschillende artikelen op Scientias.nl om bezoekers te informeren over zoetstoffen. Wat zijn waarheden en wat zijn misvattingen over zoetstoffen? We kijken naar wetenschappelijk onderzoek en horen wat wetenschappers over zoetstoffen zeggen. Deze artikelen kunnen wij publiceren dankzij ondersteuning van Kenniscentrum Zoetstoffen. De inhoud van deze artikelen wordt volledig bepaald door de redactie van Scientias.nl.

Bronmateriaal

Afbeelding bovenaan dit artikel: mojzagrebinfo / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd