Onderzoekers komen met een nieuwe aanpak waardoor je gemakkelijker afscheid neemt van overbodig geworden spullen.
Je kent dat wel: een zolder vol met spullen die je eigenlijk toch niet meer gebruikt. Je verzameling postzegels van vroeger, een paar oude tennisrackets, babykleertjes van de kinderen, jouw rapport uit groep acht, en ga zo maar door. Hoewel de spullen geen nut meer hebben, kan het toch heel lastig zijn om er afscheid van te nemen. “Wat mensen echt niet op willen geven, is de herinneringen die met het object geassocieerd worden,” weet onderzoeker Rebecca Reczek. Maar Reczek en collega’s hebben nu een manier bedacht die het zelfs voor de meest sentimentele types onder ons iets gemakkelijker maakt om deze spullen weg te doen. “Wij ontdekten dat mensen gewilliger zijn om hun eigendommen weg te doen als we ze een manier aanbieden om de herinnering en de identiteit die met die herinnering gepaard gaat, te bewaren.”
Foto
Het idee voor het onderzoek ontstond toen professor Karen Winterich zelf aan de slag ging om haar zolder op te ruimen. “Ik realiseerde me dat ik een oude basketbalbroek bewaarde, omdat deze me herinnerde aan die keer dat we op de middelbare school een rivaliserend basketbalteam versloegen. Ik wilde de broek niet: ik wilde de herinnering van het winnen van dat spel en daar moest ik aan denken toen ik de broek zag.” Maar heb je die broek echt nodig om die herinnering te behouden en zo af en toe op te kunnen roepen? Welnee. Je kunt ook een foto maken van de broek, bedacht Winterich. En dat bleek het opeens een stuk gemakkelijker te maken om de broek weg te doen.
Experiment
Winterich vroeg zich af of haar aanpak ook voor andere mensen werkte. En dus zette ze – samen met een aantal collega’s – een experiment op. Het experiment speelde zich af op de campus van Penn State University. Deze campus bestaat uit zes verschillende hallen die toegang bieden tot studentenkamers. Kort voor het einde van een semester hingen de onderzoekers in deze hallen posters op waarin ze de studenten aanmoedigden om overbodig geworden spullen te doneren alvorens ze op vakantie gingen. Maar de posters die de onderzoekers ophingen, waren niet allemaal hetzelfde. In een aantal hallen hingen posters die de studenten aanmoedigden om een foto van overbodig geworden spullen te maken en deze vervolgens te doneren. In andere hallen werden de studenten simpelweg aangemoedigd om overbodig geworden spullen te verzamelen en doneren.
Leren
Kort voor de vakantie begon, keken de onderzoekers hoeveel de studenten in de verschillende hallen gedoneerd hadden. En wat bleek? In de hallen waar studenten aangemoedigd waren om eerst een foto van hun spullen te maken en dan pas te doneren, was veel meer (613 objecten) gedoneerd dan in de hallen waar mensen aangemoedigd waren om gewoon hun spullen te doneren (533 items). Volgens de onderzoekers laat hun studie zien dat het vrij gemakkelijk kan zijn om een oude gewoonte – in dit geval: het bewaren van objecten met sentimentele waarde – te doorbreken. “Het is niet vreselijk verrassend dat we dezelfde herinneringen levend kunnen houden door een foto van deze eigendommen te maken,” stelt Reczek. “Maar het is niet iets wat we van nature doen: we moeten dat onszelf aanleren.”
Identiteit
De onderzoekers voerden nog meer experimenten uit om na te gaan waarom het zo lastig kan zijn om afscheid te nemen van overbodige spullen. Uit die experimenten bleek dat we de spullen graag bewaren omdat ze bepaalde herinneringen oproepen én omdat er een identiteit aan gekoppeld zit. Zo kunnen ouders het lastig vinden om babykleertjes weg te gooien, omdat ze zich nog verbonden voelen met hun identiteit als jonge moeders en vaders. Experimenten wijzen echter uit dat het kwijtraken van die identiteit wanneer we bijvoorbeeld babykleertjes wegdoen, beperkt kan worden als we de babykleertjes eerst fotograferen.
Wanneer je weer eens naar zolder gaat om op te ruimen, is de nieuwe aanpak van de onderzoekers natuurlijk het proberen waard. Maar de onderzoekers waarschuwen dat ook deze veelbelovende aanpak zijn grenzen heeft. “Het werkt wellicht niet voor iets dat echt heel veel sentimentele waarde heeft, zoals een trouwjurk,” vermoedt Reczek.
