Zon spuugt deeltjes met extreme snelheid uit

Tussen de 2896 en 3540 kilometer per seconde. Zo snel ‘spuugde’ de zon eind vorige maand een coronale massa-ejectie – een stroom geladen deeltjes – uit. En daarmee is het één van de snelste CME’s ooit waargenomen.

NASA’s Solar Terrestrial Relations Observatory (STEREO) was getuige van de ejectie. Vanuit het oogpunt van het ruimtevaartuig – dat sinds 2006 in de lucht is – is het een record: STEREO nam nog nooit zo’n snelle CME waar. Maar ook vanuit het oogpunt van andere ruimtevaartuigen is het mogelijk een record. “Met 1800 tot 2200 mijl per seconde behoort de uitbarsting zonder enige twijfel tot de top vijf CME’s,” vertelt onderzoeker Alex Young. En wanneer de CME dichter bij de 2200 dan bij de 1800 mijl per seconde zit, is het waarschijnlijk zelfs de snelste ooit gemeten.

Razendsnel
Onderzoekers kunnen hun voordeel doen met de razendsnelle massa-ejectie. “Zo’n snelle CME zien, is echt ongebruikelijk,” stelt onderzoeker Rebekah Evans. “En nu hebben we de kans om dit krachtige ruimteweer te bestuderen en beter te begrijpen wat deze grote explosies veroorzaakt.”

WIST U DAT…

…op de zon duizenden supertornado’s woeden?

Supersterk
De CME was niet alleen supersnel, maar ook supersterk. Het magnetisch veld van de coronale massa-ejectie was zo’n vier keer sterker dan bij gemiddelde CME’s het geval is. “We meten magnetische velden in ‘Tesla’ en deze CME was 80 nanoTesla,” legt onderzoeker Antti Pulkkinen uit. “Dit magnetische veld was aanzienlijk groter dan dat van de CME’s die in oktober 2003 grote geomagnetische stormen nabij de aarde veroorzaakten.” Het is zeker niet de sterkste CME ooit gemeten: in 1859 trad een veel sterkere CME op. Deze was bovendien op de aarde gericht en zorgde daar voor flink wat problemen.

STEREO nam de CME waar toen deze de zon verliet. Maar zo’n zeventien uur later kon STEREO de CME nog van ietsje dichterbij bekijken. Toen schoot deze aan het ruimtevaartuig – dat zich op 89.000.000 mijl (ongeveer 143 miljoen kilometer) van de zon bevindt, voorbij. De coronale massa-ejectie had toen al flink wat snelheid verloren en bewoog zich met ‘slechts’ 1207 kilometer per seconde voort.

Bronmateriaal

"NASA STEREO Observes One of the Fastest CMEs On Record" - NASA.gov
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESA&NASA / SOHO.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd