‘Zussen van Toetanchamon regeerden voor hem over Egypte’

De twee zussen zouden het land een tijdje samen bestuurd hebben. Met die behoorlijk revolutionaire hypothese komt een Canadese onderzoeker op de proppen.

Egyptologen weten al langer dat Egypte vóór Toetanchamon de troon besteeg, geregeerd werd door een vrouw. Ze wordt aangeduid met de naam Anchcheperoere Neferneferoetaton. Wie deze koningin precies was? Daarover kunnen Egyptologen het dan weer niet eens worden. Sommigen denken dat het gaat om Nefertiti, de vrouw van Achnaton (vader van Toetanchamon). Anderen menen dat het Meritaton is: de oudste dochter van Achnaton.

Twee zussen
De Canadese onderzoeker Valérie Angenot komt nu echter met een heel andere hypothese omtrent deze mysterieuze vrouwelijke farao op de proppen. Het zou niet gaan om één, maar twee (half)zussen van Toetanchamon. En zij zouden samen een tijdje over Egypte hebben geregeerd. Hun kleine broertje Toetanchamon was in die periode nog maar een paar jaar oud en dus te jong om een land te besturen.

Stele
Achnaton had zes dochters en één zoon. Hij trouwde met zijn oudste dochter zodat de Egyptenaren haar als zijn opvolgster zouden omarmen. Maar er zijn aanwijzingen dat hij ook een andere dochter – Neferneferoeaten-Tasherit – klaarstoomde als zijn opvolgster. Nadat Achnaton stierf, zouden volgens Angenot beide zussen de troon hebben bestegen en samen het land hebben geregeerd. Ze baseert die conclusie onder meer op een onafgemaakte stele – een stenen tablet met daarin een in reliëf gebeeldhouwde voorstelling – die onder meer twee figuren laat zien. Eén van die figuren raakt de kin van de ander aan. Daarnaast lijkt er op de stele ruimte te zijn gemaakt voor het vermelden van de namen van twee farao’s (die werden altijd in een zogenoemde cartouche geplaatst: een ovale omcirkeling). Aangenomen werd dat het een afbeelding is van Achnaton en een co-regent: zijn vader Amenhotep III of zijn vrouw Nefertiti. Maar Angenot wijst erop dat het aanraken van de kin van een ander in de Egyptische iconografie alleen voorkomt op afbeeldingen die de kinderen van Achnaton en Nefertiti laten zien. In andere woorden: het moet wel gaan om twee kinderen van Achnaton en Nefertiti die samen over Egypte regeerden.

Eén naam, twee farao’s
Volgens Angenot regeerden de zussen onder één naam over Egypte: Anchcheperoere Neferneferoetaton. En dat zou Egyptologen al die jaren op het verkeerde been hebben gezet en hebben doen zoeken naar slechts één koningin, terwijl het in werkelijkheid om twee farao’s gaat.

Revolutionair
Of het echt zo gegaan is? Dat is niet met zekerheid te zeggen. Mocht Angenot het bij het juiste eind hebben, is dat zeker revolutionair te noemen. Nog niet eerder zijn er namelijk aanwijzingen gevonden dat er in de lange geschiedenis van het Egyptische rijk twee vrouwen gelijktijdig regeerden.

Juist omdat het zo’n revolutionaire hypothese is, is enige terughoudendheid op zijn plaats. Zo komt Angenot zeker niet met waterdicht bewijs voor haar hypothese. Maar interessant is haar theorie wel. En deze blaast het debat omtrent de voorganger van Toetanchamon in ieder geval weer nieuw leven in.

Bronmateriaal

"UQAM art historian discovers a previously unknown ancient Egyptian queen" - L'Université du Québec à Montréal
Afbeelding bovenaan dit artikel: Maaark / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd