Zwart gat in hart van onze Melkweg heeft radio-jet mogelijk op ons gericht

Dat is één van de verklaringen voor een bijzonder vreemde observatie.

Observaties van een netwerk van gekoppelde telescopen wijzen namelijk uit dat de radiostraling afkomstig uit het zwarte gat in het hart van onze Melkweg uit een veel kleiner gebied komt dan gedacht. Het kan twee dingen betekenen. Of het zwarte gat in onze Melkweg is een buitenbeetje. Of een jet van het zwarte gat wijst in onze richting. Dat is binnenkort te lezen in het blad Astrophysical Journal Letters.

Buitenbeentje
Waarnemingen van het zwarte gat in het hart van onze Melkweg (Sagittarius A* genaamd, of kortweg Sgr A*) werden lang bemoeilijkt doordat een wolk van heet gas dit zwarte gat aan het zicht onttrok. Maar onderzoekers zijn er nu in geslaagd om door dat gas heen te kijken. Ze gebruikten daarvoor een netwerk van radiotelescopen. Het onderzoek onthult nieuwe en onverwachte details. Zo blijkt het grootste deel van de door Sgr A* uitgestoten radiostraling uit een heel klein gebied te komen dat slechts een 300 miljoenste van een graad beslaat. “Dit zou erop kunnen wijzen dat de radiostraling is geproduceerd in een schijf met invallend gas in plaats van door een radio-jet,” stelt onderzoeker Sara Issaoun. “Maar als dit echt het geval is, is Sgr A* een buitenbeetje vergeleken met andere zwarte gaten die radiostraling uitzenden. Daarom houden we ook rekening met de alternatieve verklaring dat de radio-jet vrijwel recht op ons gericht is.”

Speciale positie
Dat laatste zou heel bijzonder zijn. Maar volgens onderzoeker Heino Falcke valt het niet langer uit te sluiten. “Het GRAVITY-instrument-team kwam onlangs tot een vergelijkbare conclusie via een onafhankelijke techniek en waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope Interferometer van optische telescopen in Chili. Dus mogelijk kijken we inderdaad vanuit een zeer speciale positie naar het monster in het centrum van de Melkweg.”

Sgr A* is een superzwaar zwart gat dat zo’n 4 miljoen zonsmassa’s zwaar is. Het bevindt zich in het hart van de Melkweg en is het dichtstbijzijnde superzware zwarte gat. Rond superzware zwarte gaten bevindt zich een ronddraaiende accretieschijf, waar materiaal op valt. Een deel van dat materiaal wordt met enorme snelheid (bijna de snelheid van het licht) het heelal ingeblazen via twee smalle straalstromen (ook wel jets genoemd) die oplichten in radio-emissie. Onduidelijk is dus of de radio-emissie afkomstig is van het invallende gas of de jets. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech.

De onderzoekers zijn zeker nog niet klaar met Sgr A*. Ze hopen dat meer waarnemingen – op verschillende golflengtes – nog veel meer informatie over zwarte gaten zal opleveren. Ook wordt er momenteel gejaagd op de eerste foto van een zwart gat, of beter gezegd: een foto van de schaduw van een zwart gat.

Bronmateriaal

"Nieuw onderzoek aan zwart gat in centrum Melkweg onthult onverwachte details" - NOVA
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd