Zwart gat in onze Melkweg slingert ster de interstellaire ruimte in

De ster werd 5 miljoen jaar geleden resoluut door het zwarte gat weggeslingerd en haast zich nu met 6 miljoen km/u(!) onze Melkweg uit.

In het centrum van onze Melkweg bevindt zich een reusachtig zwart gat, dat ook wel bekend staat als Sagittarius A*. Dit zwarte gat heeft een massa gelijk aan meer dan vier miljoen zonnen. Al dertig jaar lang vermoeden astronomen dat sterren door een zwart gat uit hun sterrenstelsel kunnen worden geslingerd. Al was hier nog nooit steekhoudend bewijs voor gevonden. Tot nu. “Het is fantastisch om een dertig jaar oude voorspelling te kunnen bevestigen,” aldus onderzoeker Gary Da Costa.

Ster
Het team kwam de weggeslingerde ster per toeval tegen. Zo waren ze eigenlijk op zoek naar versnipperde overblijfselen van kleine sterrenstelsels die rond de Melkweg cirkelen. Maar met behulp van de Anglo-Australian Telescope in Australië kwamen ze een opvallende ster op het spoor. “De ster bevindt zich op slechts 29.000 lichtjaar afstand, wat vrij dichtbij is in galactische termen,” zegt onderzoeker Dougal Mackey. “Dit betekent dat ons team zijn baan heel nauwkeurig kon meten.” Vervolgwaarnemingen tonen aan dat deze ster zich met een extreme snelheid van wel zes miljoen kilometer per uur door onze Melkweg haast. “Deze ster beweegt zich met recordsnelheid voort,” vult Da Costa aan. “Hij gaat zeker tien keer sneller dan de meeste sterren in de Melkweg, inclusief onze zon.”

Artistieke impressie van Sagittarius A* die de ster wegslingert. Afbeelding: James Josephides (Swinburne Astronomy Productions)

Zwart gat
De onderzoekers besloten de afgelegde reis van deze haastige ster te herleiden. Want wat zorgde er voor dat deze ster zich in noodtreinvaart voortbeweegt? Na verdere analyse kwam het team tot de ontdekking dat de ster uit het gebied rondom Sagittarius A* vandaan komt. “We volgden de reis van de ster terug naar het centrum van onze Melkweg,” zegt Da Costa. “Dat is behoorlijk opwindend.”

Verklaring
De onderzoekers denken nu te begrijpen wat er precies met de ster aan de hand is. Waarschijnlijk is hij namelijk door het superzware zwarte gat weggeslingerd. Volgens het onderzoeksteam zijn zwarte gaten hiertoe in staat als ze in aanraking komen met een binair stellair systeem, waarbij twee sterren om elkaar heen draaien. “Als een dergelijk binair systeem een zwart gat te dicht nadert kan het zwarte gat één van de sterren in een nauwe baan vangen en de andere met een zeer hoge snelheid wegslingeren,” legt Macky uit. Sagittarius A* schopte de ster naar schatting zo’n vijf miljoen jaar geleden, dus in de tijd dat onze voorouders net leerden rechtop te lopen, uit zijn baan. Naar verwachting zal de haastige ster over ongeveer 100 miljoen jaar de Melkweg verlaten, om vervolgens voor altijd door de interstellaire ruimte te dolen.

De studie draagt bij aan de kennis over het gigantische zwarte gat in ons galactische centrum. Een zwart gat dat de gemoederen bezig blijft houden. Sagittarius A* is namelijk bezig met een nogal onstuimig jaar. Een paar maanden terug ontdekten astronomen bijvoorbeeld dat het zwarte gat actiever en helderder was dan ooit tevoren. Het stelde wetenschappers voor een raadsel, want was er precies met het Sagittarius A* aan de hand?

Bronmateriaal

"Milky Way’s big black hole hurls star to infinity and beyond" - Australian National University

Afbeelding bovenaan dit artikel: James Josephides (Swinburne Astronomy Productions)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd