Het had eigenlijk eind vorig jaar al moeten gebeuren, maar toen kwam het er niet van: de maaltijd van het zwarte gat in ons sterrenstelsel. Maar van uitstel komt geen afstel: de toekomstige maaltijd cirkelt nog altijd richting het zwarte gat en wordt binnen enkele maanden opgeslokt.
Dat stellen onderzoekers van de universiteit van Michigan. Ze bestuderen het zwarte gat in het hart van onze Melkweg en de omgeving dagelijks in de hoop getuige te kunnen zijn het moment waarop gaswolk G2 het zwarte gat raakt. “Iedereen wil dit zien gebeuren, omdat het zo zeldzaam is,” legt onderzoeker Nathalie Degenaar uit.
Komende maanden
De gaswolk G2 werd enkele jaren geleden ontdekt. Onderzoekers stelden toen dat de gaswolk eind 2013 het zwarte gat – Sagittarius A* genaamd – zou raken. Maar dat gebeurde niet. De gaswolk beweegt echter nog altijd dichter naar het zware gat toe en astronomen voorspellen nu dat de gaswolk in de komende maanden bij het zwarte gat arriveert.
Wat gaat er gebeuren?
Wat er gaat gebeuren wanneer de gaswolk het zwarte gat raakt? Astronomen weten het niet goed. Ze verwachten een verandering in helderheid waar te nemen, maar hoe groot die verandering zal zijn, is nog onduidelijk. Dat komt mede doordat onderzoekers niet precies weten waar de gaswolk uit bestaat. Is het alleen maar gas? Of bevindt zich in de gaswolk nog een ster? In het laatste geval is een ontmoeting met het zwarte gat niet zo spectaculair: het zwarte gat zal het gas uit de wolk nemen, maar de ster zal waarschijnlijk aan de greep van het zwarte gat ontkomen. “Ik zou verrukt zijn als Sagittarius A* opeens 10.000 keer helderder werd,” stelt onderzoeker Jon Miller. “Maar het is ook mogelijk dat het zwarte gat niet zo sterk reageert.”
Onderzoekers zullen het zwarte gat de komende maanden nauwlettend in de gaten houden. De ontmoeting tussen het zwarte gat en G2 kan ze namelijk niet alleen meer vertellen over het zwarte gat zelf, maar mogelijk zelfs over grotere vraagstukken, zoals de totstandkoming van sterrenstelsels. “Zwarte gaten eten materie uit hun omgeving op en blazen materie terug de ruimte in,” legt Degenaar uit. “De manier waarop ze dat doen, beïnvloedt de evolutie van een heel sterrenstelsel: hoe sterren gevormd worden, hoe het sterrenstelsel groeit, hoe het reageert op andere sterrenstelsels. En als we het nog breder trekken: de manier waarop sterrenstelsels evolueren, is belangrijk voor de evolutie van het gehele universum: hoe het tot stand kwam en hoe het verandert.”
