Jong vogeltje krijgt alleen eten als hij het wachtwoord weet

Als jonge vogels van de soort ornaatelfje eten willen ontvangen van hun ouders, moeten ze eerst een wachtwoord laten horen: één uniek nootje dat ze al wanneer ze nog in het ei zitten leren. Dat hebben onderzoekers ontdekt.

Jonge ornaatelfjes moeten al wanneer ze nog in het ei zitten goed naar hun moeder luisteren. Moeder leert ze namelijk één toon die ze wanneer ze uit hun ei komen, hard nodig zullen hebben. De toon doet dienst als ‘wachtwoord’. De jonge vogeltjes verwerken het wachtwoord dan in de smeekbede die ze tot hun ouders richten in de hoop voedsel te ontvangen.

Geen eten
Als de vogeltjes het wachtwoord niet weten, krijgen ze geen eten. “Ouders en anderen die voor de jongen zorgen, voeden ze enkel als de smeekbedes het aangeleerde wachtwoord bevatten,” vertelt onderzoeker Sonia Kleindorfer. Als de vogeltjes het wachtwoord niet weten, verlaten de ouders het nest en beginnen elders opnieuw.

WIST U DAT…

…migrerende zangvogels er een zeer strak reisschema op nahouden?

Koekoek
Maar waarom zijn de ouders zo streng? Het is een maatregel waarmee ze zichzelf beschermen tegen de koekoek. Zoals u wellicht weet zijn ouders van jonge koekoekjes vrij lui: ze leggen de eieren in de nesten van andere vogels. Die andere vogels zien het verschil tussen hun eigen eieren en het koekoekei vaak niet en voeden de koekoek samen met hun kroost op. Vaak is de jonge koekoek al snel veel groter dan zijn stiefbroers en -zusjes en werpt hij die jongen uit het nest. Een ramp voor de gastouders: zij zijn hun nageslacht kwijt en investeren in een jong dat hun genen niet met zich meedraagt. De slimme ornaatelfjes voorkomen zo’n scenario met het wachtwoord, zo concluderen de onderzoekers in het blad Current Biology.

Onderzoekers ontdekten de bijzondere tactiek van de vogel toen ze vol verbazing toekeken hoe moeders tegen hun eieren ‘praatten’. Toen ze vervolgens ontdekten dat de smeekbedes van jonge vogeltjes in elk nest verschilden, vielen de puzzelstukjes op hun plaats. Om er zeker van te zijn dat de moeder de jongen nog voordat ze uit het ei kwamen een wachtwoord aanleerde, voerden de onderzoekers een experiment uit. Ze verwisselden enkele eieren. De jongen die uit de eieren kwamen, lieten een wachtwoord horen dat ze van hun stiefmoeder en niet van hun biologische moeder hadden geleerd. Het bewijs dat het wachtwoord niet aangeboren, maar aangeleerd was. Dat de ouders keihard zijn, bleek uit een andere experiment. De onderzoekers zetten een luidspreker onder het nest en lieten het verkeerde wachtwoord horen. Daarop voedden de ouders hun jongen niet.

Bronmateriaal

"Fairy-wren babies need password for food" - Cell Press (via Eurekalert.org).
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Nevil Lazarus (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd