Virussen van Neanderthalers ontdekt in lijf van moderne mensen

neanderthaler

Engelse wetenschappers hebben in DNA van moderne mensen virussen van Neanderthalers ontdekt. De grote vraag is nu: kunnen die oude virussen ons moderne mensen nog ziek maken?

De onderzoekers deden hun ontdekking toen ze het DNA van twee oude mensachtigen bestudeerden. Het gaat dan om de Homo neanderthalensis en Homo denisova. De onderzoekers vergeleken het DNA van deze twee mensachtigen vervolgens met het DNA van kankerpatiënten die vandaag de dag leven. Ze ontdekten dat virussen van Neanderthalers en Homo denisova in het DNA van de moderne proefpersonen opdook. Dat suggereert dat deze virussen al ontstonden toen de gedeelde voorouder van de moderne mensen en deze oude mensachtigen nog op aarde rondliep. Dat is meer dan een half miljoen jaar geleden. Dat is te lezen in het blad Current Biology.

Ziekte
Grote vraag is natuurlijk of deze oude virussen – die de onderzoekers ook wel endogene retrovirussen (ERV’s) noemen – nog invloed uitoefenen. In andere woorden: kunnen we er ziek van worden? De onderzoekers weten het nog niet goed. Ongeveer acht procent van het menselijk DNA bestaat uit zogenoemde endogene retrovirussen (ERV’s). Dat zijn DNA-sequenties van virussen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Ze maken deel uit van de 90 procent van ons DNA waarvan we niet weten welke functie het heeft. Deze negentig procent van ons DNA wordt ook wel aangeduid als ‘junk DNA’. “Ik zou het nog niet afschrijven als ‘junk’, alleen maar omdat we niet weten wat het doet,” waarschuwst onderzoeker Gkikad Magiorkinis. “Onder bepaalde omstandigheden kunnen twee ‘junk’-virussen hun krachten bundelen en ziektes veroorzaken. We hebben dit al vaak bij dieren gezien. ERV’s kunnen kanker veroorzaken wanneer ze geactiveerd worden door bacteriën in muizen met een verzwakt immuunsysteem.”

WIST U DAT…

Kanker en HIV
De onderzoekers bestuderen de oude virussen – die tot de HML2-familie van virussen behoren – nu verder. Ze zijn vooral benieuwd of deze virussen misschien verband houden met HIV en kanker. Hoe HIV-patiënten reageren op HML2 hangt nauw samen met hoe snel een patiënt AIDS zal ontwikkelen. “Dus daar is duidelijk een verband,” stelt Magiorkinis. “HIV-patiënten hebben ook een veel grotere kans op het ontwikkelen van kanker, de redenen daarvoor zijn onduidelijk.”

Maar hoe kunnen de onderzoekers nu achterhalen of de virussen van Neanderthalers nog steeds actief zijn en ziektes veroorzaken onder moderne mensen? Het antwoord is verrassend simpel. De onderzoekers brengen het DNA van een grote groep mensen in kaart en achterhalen vervolgens of de virussen veelvuldig onder moderne mensen te vinden zijn. “Men zou verwachten dat de virussen als ze geen negatieve effecten hebben, in het grootste deel van de moderne populatie te vinden zijn, omdat er dan geen evolutionaire tegendruk wordt gegeven,” legt onderzoeker Robert Belshaw uit. “Als we ontdekken dat deze virussen minder vaak voorkomen dan gedacht, kan dat erop wijzen dat ze door toeval op non-actief zijn gezet of dat ze de kans op sterfte – bijvoorbeeld door een grotere kans op kanker – vergroten.” De onderzoekers verwachten binnen vijf jaar vast te kunnen stellen of de virussen een rol spelen in moderne ziekten. Als dat het geval blijkt, kan het onderzoek leiden tot nieuwe behandelmethodes.

Bronmateriaal

"Neanderthal viruses found in modern humans" - Ox.ac.uk
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd