Het bewerkte stukje arendklauw is teruggevonden in Spanje en behoorde toe aan enkele van de laatste Neanderthalers in Europa.
Dat schrijven onderzoekers in het blad Science Advances. De vondst is om twee redenen bijzonder. Zo is het voor het eerst dat onderzoekers op het Iberisch Schiereiland een van de klauw van een arend gemaakt sieraad terugvinden. Daarnaast is het het jongste door Neanderthalers gemaakte sieraad dat tot op heden is ontdekt.
Creatief
Dat Neanderthalers soms creatief aan de gang gingen met de klauwen van arenden is niet nieuw. “Neanderthalers gebruikten de klauwen van arenden als symbolisch elementen – mogelijk als hangers aan halskettingen – vanaf het begin van het middenpaleolithicum,” vertelt onderzoeker Antonio Rodríguez-Hidalgo. En tussen 120.000 en 40.000 jaar geleden zou deze methode om sieraden te maken zich over het zuidelijke deel van Europa verspreid hebben.
En nu hebben onderzoekers in een grot in Spanje een deel van een klauw van een arend teruggevonden die duidelijk door Neanderthalers is bewerkt. Op het botje zijn namelijk verschillende markeringen te zien die erop wijzen dat er met een scherp voorwerp in het bot is gesneden. Aangezien dit deel van het lichaam van een arend weinig eetbaars te bieden heeft, lijkt het de onderzoekers onwaarschijnlijk dat de Neanderthalers het om die reden met een mes-achtig object te lijf gingen. Bovendien doen de bewerkingen sterk denken aan de bewerkingen die in andere delen van Europa op vergelijkbare (maar dan veel oudere) door Neanderthalers bewerkte klauwen van arenden zijn aangetroffen. Voor de onderzoekers staat het dan ook vast: dit bot is om symbolische redenen bewerkt.
Lange traditie
Het bewerkte botje is volgens de onderzoekers rond de 40.000 jaar oud en daarmee het jongste door Neanderthalers achtergelaten ornament dat ons tot op heden bekend is. De vondst bewijst volgens de onderzoekers dat Neanderthalers in het zuiden van Europa de traditie om de klauwen van arenden om te toveren tot symbolische elementen – die waarschijnlijk als sieraden werden gedragen – zo’n 80.000 jaar hoog hielden. “Deze traditie begint met de eerste klassieke Neanderthalers en zien we nog steeds in één van de laatste populaties,” zo vertelt Rodríguez-Hidalgo aan Scientias.nl. Want daartoe kunnen de Neanderthalers die in deze Spaanse grot de klauwen van arenden bewerkten, gerekend worden.
Belangrijk
Het is een belangrijke vondst die ons meer kan vertellen over wie de Neanderthalers nu precies waren, zo stelt Rodríguez-Hidalgo. “De ontdekking is maar een klein stukje van de grote puzzel, maar omdat onze kennis over het symbolisch denkvermogen onder premoderne mensen schaars is, is elk puzzelstukje van grote waarde.”
De vondst vertelt ons echter niet alleen meer over de Neanderthalers, maar mogelijk ook over onszelf. Eerdere vondsten wezen namelijk uit dat ook de moderne mensen die vanuit Afrika naar Europa kwamen zetten de klauwen van arenden omtoverden tot ornamenten. Sommige onderzoekers suggereerden dat ze dat kunstje afkeken van de Neanderthalers. De ontdekking dat de Neanderthalers deze traditie zo’n 40.000 jaar geleden – dus rond het moment waarop ze met de uit Afrika afkomstige moderne mensen in contact kwamen – nog hooghielden, lijkt die hypothese te onderschrijven.
