Het einde van de ijsberg lijkt nabij.
A68 was eens de grootste ijsberg aller tijden. Toen hij in 2017 van de LarsenC-ijsplaat afbrak, was hij zo’n 5800 vierkante kilometer groot en woog meer dan een biljoen ton. De laatste tijd vormde de machtige ijsberg met name een bedreiging voor het sub-Antarctische eiland Zuid-Georgië. Maar dat gevaar is nu geweken, zo laten onderzoekers opgelucht weten.
A68 brak op 12 juli 2017 van de Larsen C-ijsplaat af en koos het ruime sop. De ijsberg was toen qua omvang vergelijkbaar met de provincie Gelderland en ging de boeken in als de grootste ijsberg die we ooit hebben gezien. Inmiddels zijn we drie jaar verder en is A68 er nog steeds. Al heeft de ijsberg er ondertussen een reis van duizenden kilometers opzitten. Hoe het de ijsberg in de afgelopen jaren is vergaan? Gehinderd door zee-ijs bleef de ijsberg eerst bijna twee jaar – vrijwel intact – bij Larsen C rondhangen. Het was volgens onderzoekers te wijten aan het feit dat de omringende Weddellzee bedekt is met zee-ijs dat de ijsberg min of meer op zijn plek hield. Begin 2019 ging A68 dan toch op reis en werd meegevoerd door de oceaanstroom die bekend staat als de Weddell Gyre. Gedragen door de zeestroming werd de ijsberg meegevoerd en is ondertussen duizenden kilometers van zijn geboorteplek verwijderd.
contains modified Copernicus Sentinel data (2021), processed by ESA; Antarctic Iceberg Tracking Database
Jarenlang dobberde de ijsberg richting het noorden en stevende af op Zuid-Georgië waar de klomp ijs toch wel schrikbarend dicht bij in de buurt dreigde te komen. Eind december begonnen onderzoekers zich dan ook steeds meer zorgen te maken. Want als A68 op zijn huidige koers zou blijven, zou de ijsberg weleens vast kunnen lopen in de ondiepe wateren voor de kust van Zuid-Georgië. Op die manier zou A68 grote schade aan kunnen richten aan het kwetsbare ecosysteem dat rond het eiland gedijt, bijvoorbeeld wanneer hij over de zeebodem schraapt of ijs verliest. Terwijl de ijsbergen namelijk afbrokkelen, sijpelt er zoet water afkomstig van het smeltende ijs in de omringende oceaan. En dit zoete water zou weleens impact kunnen hebben op de daar levende pinguïns en zeehonden. Daarnaast dreigde de ijsberg het pad van pinguïns en zeehonden te blokkeren die voedsel voor hun jongen vangen. Bovendien wezen satellietbeelden uit dat de ijsberg op het punt stond om uit elkaar vallen.
Grote scheuren
En dat is in de afgelopen tijd dan ook meermaals gebeurd. Al vrij snel verloor de ijsberg zulke grote stukken ijs, dat de ijsberg zijn titel als ’s werelds grootste ijsberg officieel verloor. En die afbrokkeling zet gestaag door. Nieuwe satellietbeelden hebben namelijk nu onthuld dat de eens zo kolossale A68 opnieuw veel ijs is kwijtgeraakt. Wetenschappers troffen vorige week verschillende grote scheuren aan. Sindsdien is de ijsberg in meerdere stukken gebroken.
Vorige week baarde A68 wederom een ijsberg, die onderzoekers A68G hebben genoemd. Deze nieuwe ijsberg is zo’n 53 kilometer lang en meet op het breedste punt ongeveer 18 kilometer. Kort daarna ontstond er op de plek waar A68G was afgebroken, een enorme scheur, waardoor er wederom twee ijsbergen afkalfden: A68H (die ongeveer 20 kilometer lang is en 9 kilometer breed) en A68I (ongeveer 30 kilometer lang en 5 kilometer breed).
Zuid-Georgië
Het is goed nieuws voor Zuid-Georgië. Want ondertussen is de eens zo gigantische ijsberg nog maar 60 kilometer lang en 22 kilometer breed. Bovendien lijkt het erop dat de verschillende ijsbergen uit elkaar drijven. A68H dobbert naar het noorden en is nu ongeveer 130 kilometer van het sub-Antarctische eiland verwijderd. Tegelijkertijd reist A68A naar het zuiden en bevindt zich momenteel op ongeveer 225 kilometer afstand van Zuid-Georgië. Het betekent dat de afzonderlijke ijsbergen van het eiland wegdrijven en niet langer een bedreiging zullen vormen.
Hoe het de ijsberg nu al vergaan? Het lijkt erop alsof het einde nabij is. Hoe meer ijs A68 verliest, hoe groter de kans dat de ijsberg volledig wegsmelt en in de zee opgaat. Wanneer dat gaat gebeuren is natuurlijk koffiedik kijken. Maar de kans is groot dat de ijsberg nog maar enkele maanden heeft. Benieuwd hoe het A68 as we speak vergaat? Dankzij de brede beschikbaarheid van gratis satellietbeelden (zoals hier en hier) kun je zelf het traject van de ijsbergen volgen.
