Gefossiliseerd bos ontdekt op Antarctica

Het bos is nog ouder dan de dinosaurussen!

Vandaag de dag associëren we Antarctica vooral met ijs, sneeuw en extreem lage temperaturen. Maar miljoenen jaren geleden was het continent een stuk groener en liepen er zelfs plantenetende dinosaurussen rond.

Dertien bomen
En nu hebben onderzoekers op Antarctica resten teruggevonden van een gefossiliseerd bos dat nog ouder is dan die dinosaurussen. Het gaat om de resten van zo’n dertien bomen die meer dan 260 miljoen jaar geleden op Antarctica groeiden. De onderzoekers ontdekten de resten van het bos in het Transarctische Gebergte.

Perm
De gefossiliseerde resten stammen uit een zeer interessante periode uit de geschiedenis van Antarctica. Dit bos komt namelijk uit een periode aan het einde van een tijdvak dat Perm wordt genoemd. Dit tijdvak eindigde zo’n 251 miljoen jaar geleden met een massa-extinctie: meer dan 90% van de soorten op aarde verdween, waaronder de bossen op de polen. De massa-extinctie viel samen met een rappe opwarming van de aarde. “Dit bos geeft ons een kijkje in het leven voor de extinctie,” vertelt onderzoeker Erik Gulbranson.

Aan het eind van het Perm zag de aarde er heel anders uit dan nu. Niet alleen was Antarctica veel warmer en vochtiger: alle continenten zaten tevens aan elkaar geplakt en vormden twee supercontinenten. Antarctica maakte deel uit van het supercontinent op het zuidelijk halfrond dat Gondwana wordt genoemd. Hiertoe behoorden ook het hedendaagse Zuid-Amerika, Afrika, India, Australië en het Arabische Schiereiland.

Robuust
Omdat de Antarctische bossen groeiden op een breedte waar planten vandaag de dag niet kunnen overleven, denken de onderzoekers dat deze extreem veel konden hebben. Want Antarctica mag dan warm en vochtig zijn geweest: de planten hadden nog steeds te maken met de poolnacht en -dag en moeten dus in de zomermaanden continu in het zonlicht hebben gebaad terwijl ze in de wintermaanden wekenlang in het donker stonden. Maar zelfs deze robuuste bossen waren dus niet bestand tegen de klimaatverandering aan het eind van het Perm.

De onderzoekers hopen aan de hand van de fossiele resten te achterhalen hoe klimaatverandering deze robuuste bomen – die waarschijnlijk deel uitmaakten van een bos dat het complete supercontinent bedekte – kon vellen. “Met nader onderzoek kunnen we beter begrijpen hoe broeikasgassen en klimaatverandering het leven op aarde aantasten,” stelt Gulbranson. Tevens hopen de onderzoekers meer inzicht te krijgen in hoe deze bomen functioneerden. Zo zijn ze bijvoorbeeld benieuwd welke impact de pooldag had op het dag- en nachtritme van deze bomen. “We weten niet hoe actief ze waren tijdens de zomer en of ze zich dwongen om te gaan slapen terwijl het nog steeds licht was.”

Bronmateriaal

"UWM geologists uncover Antarctica’s fossil forests" - University of Wisconsin Milwaukee

Afbeelding bovenaan dit artikel: UWM Photo / Troye Fox

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd