Gevaccineerden maken corona-eiwitten aan die sterk lijken op de echte viruseiwitten

En dat is goed nieuws!

Je hebt ze ongetwijfeld wel eens gezien op artistieke impressies van SARS-CoV-2: de stekeltjes die uit de virusdeeltjes lijken te steken. Dit zijn zogenoemde ‘spike-eiwitten’ die het virus gebruikt om zich aan onze cellen vast te klemmen en deze binnen te dringen.

Bouw je eigen spike-eiwit
Wat maar weinig mensen zich realiseren, is dat hun lichaamscellen van sommige coronavaccins – zoals het Oxford/AstraZeneca-vaccin – de opdracht krijgt om deze spike-eiwitten na te bouwen. Vervolgens worden deze eiwitten aan het immuunsysteem gepresenteerd, waarop dat immuunsysteem antistoffen aan gaat maken tegen de eiwitten.

Wanneer je later daadwerkelijk bloot wordt gesteld aan SARS-CoV-2 kunnen die antistoffen direct in actie komen en het virus neutraliseren voor het schade aan kan richten. Zo beschermen deze vaccins tegen corona.

Beelden
Wetenschappers hebben nu voor het eerst beelden gemaakt van de spike-eiwitten die onze cellen na vaccinatie met het Oxford/AstraZeneca-vaccin aanmaken. En vervolgens hebben ze deze ook vergeleken met de spike-eiwitten die SARS-CoV-2 zelf bezit. Het onderzoek wijst uit dat de spike-eiwitten die na vaccinatie worden aangemaakt sterk op de spike-eiwitten van het coronavirus lijken. Het is goed nieuws, zo stelt onderzoeker Max Crispin. “Het stelt ons gerust dat het vaccin zijn werk doet en het materiaal genereert dat nodig is om aan onze immuunsystemen te presenteren.”

CryoEM
De onderzoekers brachten de door het vaccin voortgebrachte spike-eiwitten in kaart met behulp van een techniek die cryogene elektronenmicroscopie (cryoEM) wordt genoemd. Ze maakten duizenden beelden die ze vervolgens combineerden om een compleet beeld van de spike-eiwitten te krijgen. “CryoEM is een immens krachtige techniek die ons in staat stelde om de vele spikes die aan het oppervlak van cellen geproduceerd en gepresenteerd werden, te visualiseren.”

Suikers
De beelden wijzen dus uit dat de spike-eiwitten die onze cellen fabriceren sterk lijken op de spike-eiwitten die daadwerkelijk aan de buitenzijde van SARS-CoV-2 te vinden zijn. Zo blijken de suikers die de door gevaccineerden aangemaakte spike-eiwitten bedekken zelfs chemisch gezien veel overeenkomsten te vertonen met de suikers die de spike-eiwitten van SARS-CoV-2 omringen. En omdat de spike-eiwitten die mensen zelf aanmaken zo sterk lijken op die van het virus mogen we er dus ook vanuit gaan dat ze de immuunrespons oproepen die nodig is om ons tegen COVID-19 te beschermen.

Dat de vaccins effectief zijn, is natuurlijk al door veel studies aangetoond. Maar de onderzoekers achtten het toch belangrijk om ook op deze manier inzicht te geven in hoe de virussen werken. “De studie helpt het grote publiek hopelijk om een beter beeld te krijgen van hoe het Oxford/AstraZeneca-vaccin werkt,” aldus Crispin. “Veel mensen realiseren zich niet hoe hun cellen kleine fabriekjes worden die de virale spike-eiwitten voortbrengen die vervolgens weer de immuunrespons op gang brengen die nodig is om ziekte te voorkomen.”

Over het Oxford-AstraZeneca-vaccin is de laatste weken veel te doen. Het is in verschillende landen in verband gebracht met gezondheidsproblemen – stolselvorming (trombose) en een verlaagd aantal bloedplaatjes – die in een aantal gevallen ook fataal zijn gebleken. Afgelopen week stelde het Europese Medicijnagentschap (EMA) dat het inderdaad lijkt te gaan om zeer zeldzame bijwerkingen van het vaccin. Tegelijkertijd stelt het agentschap ook dat de voordelen van het vaccin nog altijd opwegen tegen de nadelen.

Bronmateriaal

"First images of cells exposed to COVID-19 vaccine reveal the production of native-like Coronavirus spikes" - University of Southampton
Afbeelding bovenaan dit artikel: University of Southampton

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd