Iconisch voorbeeld van evolutie houdt moedig stand in nieuw onderzoek

De motjes zijn – terecht – een schoolvoorbeeld van evolutie in actie.

Het is één van de eerste soorten die werd aangehaald om Darwins evolutietheorie te onderschrijven: de peper-en-zoutvlinder. “Dit is één van de meest iconische voorbeelden van evolutie, gebruikt in biologieboeken wereldwijd,” vertelt onderzoeker Martin Stevens. “Maar ook fel bestreden door creationisten die erop uit waren om de evolutietheorie in diskrediet te brengen.”

Industriële revolutie
Dat de nachtvlinder uitgroeide tot het schoolvoorbeeld van evolutie is te danken aan de industriële revolutie die het leefgebied van de vlinder ingrijpend veranderde. De meeste motjes zijn licht van kleur, waardoor je ze nauwelijks op de met lichte korstmossen bedekte stam van bomen ziet zitten. Maar tijdens de industriële revolutie zorgde vervuiling ervoor dat de lichte korstmossen doodgingen en de schors van bomen zwart kleurde door roet. In die tijd ontstond er een donkere variant van de peper-en-zoutvlinder. Toen er later afspraken werden gemaakt om de luchtvervuiling terug te dringen, nam de roetuitstoot af en keerden de korstmossen terug. Daarop werden ook de nachtvlinders weer lichter van kleur.

De pimpelmees is één van de vogelsoorten die het op peper-en-zout-vlinders voorzien heeft. Afbeelding: WenPhotos / Pixabay.
Nieuw onderzoek
Een prachtig voorbeeld van natuurlijke selectie, de drijvende kracht achter evolutie. Toch? Hoewel het voorbeeld in tal van boeken is aangehaald, is eigenlijk nooit onderzocht of de overlevingskansen van de motten echt beïnvloed werden door hun camouflagekleur. Een nieuw onderzoek van wetenschappers van de universiteit van Exeter brengt daar nu verandering in. De onderzoekers tonen aan dat lichte motten in de ogen van hun belangrijkste vijand – vogels – echt minder goed zichtbaar zijn op met korstmossen bedekte bomen dan donkere motten. Het betekent dat deze lichte motten dus in het voordeel zijn; ze hebben betere overlevingskansen en dus meer kans om zich voort te planten dan de donkere motten. Het resultaat: in een paar generaties tijd domineren de lichte motten.

Natuurlijke selectie
“Onze resultaten bevestigen het verhaal dat vroege evolutiebiologen vertelden, namelijk dat veranderingen in de frequentie waarmee donkere en lichte peper-en-zoutvlinders voorkwamen, werd bepaald door veranderingen in vervuiling en camouflage,” stelt Stevens. Het bewijst dat deze soort terecht een iconisch voorbeeld van evolutie in actie is.

De onderzoekers baseren zich op verschillende experimenten. Zo plaatsten ze bijvoorbeeld nagemaakte donkere en lichte motten op bomen en keken hoe vaak ze door vogels werden aangevallen. De lichtere modellen bleken een 21% grotere kans te hebben om het experiment te ‘overleven’, oftewel niet door vogels te worden opgegeten.

Bronmateriaal

"Study confirms truth behind ‘Darwin’s moth’" - University of Exeter

Afbeelding bovenaan dit artikel: Olivia Walton

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd