Kaart uit de Bronstijd ontdekt in Frankrijk

Het is één van de oudste kaarten die in Europa is teruggevonden.

Wetenschappers hebben in Frankrijk een prachtige sierlijke stenen plaat gevonden. En na een grondige analyse blijkt het te gaan om een heel bijzonder exemplaar. De fraaie plaat zou namelijk weleens een topografische kaart daterend uit de Bronstijd kunnen voorstellen. En dat maakt het één van de oudste kaarten die in Europa is teruggevonden.

Vergetelheid
De bijzondere oude plaat werd voor het eerst in 1900 in Frankrijk ontdekt. Maar vervolgens raakte het al snel in de vergetelheid. De stenen plaat maakte onderdeel uit van een privémuseum en lag tot de jaren negentig opgeslagen in een nis in een slotgracht. Uiteindelijk werd het in 2014 teruggevonden in de kelder van het kasteel.

Onderzoek
Het onderzoeksteam begon in datzelfde jaar met het uitvoeren van verscheidende analyses, waarbij het oppervlak van de plaat en al zijn snedes grondig werden bestudeerd. Allereerst leidt dit tot de conclusie dat het hier gaat om een oeroude stenen plaat, daterend uit de vroege bronstijd: 2150-1600 voor Christus. De onderzoekers ontdekten daarnaast dat de plaat veel elementen bevat die op een prehistorische kaart worden verwacht. Denk aan herhaalde motieven die door lijnen zijn verbonden en zo de lay-out van een kaart vormen.

Onderzoeker bestudeert de herontdekte stenen plaat daterend uit de vroege bronstijd. Afbeelding: Bournemouth University

De onderzoekers analyseerden tevens de overeenkomsten tussen de gravures op de plaat en elementen van het landschap. Dit toont aan dat het grondgebied dat op de kaart is weerspiegeld, betrekking lijkt te hebben op een gebied van ongeveer 30 kilometer bij 21 kilometer langs de loop van de Franse rivier de Odet. Onderzoek naar het gegraveerde oppervlak wijst uit dat de kaart waarschijnlijk opzettelijk in 3D is vervaardigd, om zo de vallei van de Franse rivier goed weer te geven. Verscheidende lijnen lijken het riviernetwerk te vertegenwoordigen. En dus lijkt het erop dat de kaart is gebruikt om een bepaald gebied te markeren.

Oudste kaart van Europa
De vondst van de oeroude, sierlijke stenen kaart is heel bijzonder. Want het gaat hier om één van de oudste cartografische weergaves van een bekend gebied in Europa die ooit zijn ontdekt. Dit benadrukt dan ook de cartografische kennis van destijdse prehistorische samenlevingen. Bovendien toont de kaart waarschijnlijk het territorium van een sterk hiërarchische politieke macht of vorstendom, dat zich precies tussen drie rivieren in (de Odet, de Isole en de Stêr Laër) bevond. De kaart was mogelijk een belangrijke manier om de eigendom van een bepaald gebied door een kleine prins of koning in die tijd te benadrukken.

De stenen kaart is ondertussen helaas niet meer intact. Dat de kaart is gebroken, kan duiden op de val van het vorstendom in de bronstijd. Dat komt omdat de gebroken plaat tevens is hergebruikt bij een begrafenis en één van de zijwanden van een kleine stenen kist vormde die werd gebruikt om de lichamen van doden in te leggen. En dus lijkt het er sterk op dat de elites die tijdens de vroege bronstijd gedurende verschillende eeuwen over de destijdse samenleving regeerden, uiteindelijk ten val zijn gebracht.

Bronmateriaal

"Researchers discover one of the oldest maps in Europe - the Saint-Bélec Slab" - Bournemouth University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Bournemouth University

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd