Leren lezen transformeert het brein van een dertigplusser

Leren lezen doet wat met het brein. Wetenschappers hebben hersenscans gemaakt van analfabeten, die op latere leeftijd leren lezen. Wat gebeurt er dan eigenlijk in het volwassen brein?

Heel veel, zo concluderen onderzoekers – gelukkig in iets meer woorden – in een nieuw paper in het wetenschappelijke vakblad Science Advances. Wanneer een analfabeet op latere leeftijd leert lezen, vindt er een recycleproces plaats in de hersenen. Hersengebieden die geëvolueerd zijn om complexe objecten – zoals gezichten – te herkennen, worden ingezet om letters te vertalen in een taal. Andere hersengebieden leggen vervolgens verbanden tussen visuele systemen en taalsystemen.

Niet alleen in de cortex
“Tot nu toe dachten we dat deze veranderingen alleen plaatsvonden in de buitenste laag van het brein, namelijk de cortex”, vertelt projectleider Falk Huettig van het Max Planck Institute for Psycholinguistics. “De cortex staat erom bekend dat hij zich snel kan aanpassen aan nieuwe veranderingen.”

Het oerbrein aan het werk
Maar niets is minder waar, ook het diepere, oudere brein raakt betrokken. En dat is opvallend, want sommige hersengebieden zijn al stokoud en komen ook voor in de hersenen van muizen en andere zoogdieren. Het gaat hierbij specifiek om de colliculi superiores (deel van de hersenstam) en de pulvinar (achterste kerngroep van de thalamus). “De thalamus en hersenstam helpen onze visuele cortex om belangrijke informatie te filteren, voordat we het zelf door hebben”, legt onderzoeker Michael Skeide uit. Hij is hoofdauteur van het paper. Als de hersengebieden signalen goed op elkaar afstemmen, verbeteren de leescapaciteiten. “We denken dat de hersengebieden in staat zijn om hun onderlinge communicatie iedere keer te verbeteren, waardoor wij mensen steeds efficiënter kunnen lezen.”

Relatief snel geleerd
De onderzoekers hebben proefpersonen gevonden in India. In dit land is 39% van de bevolking ongeletterd. Dit komt vooral door armoede, waardoor veel kinderen niet naar school kunnen. De proefpersonen kregen een training aangeboden en slaagden er in om na zes maanden te lezen. “Hoewel het op latere leeftijd moeilijk is om een nieuwe taal te leren, blijkt het veel makkelijker om te leren lezen”, zegt Huettig. “Het volwassen brein is zeer flexibel.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd