Onduidelijk is bijvoorbeeld nog altijd waarom het zoveel coronapatiënten treft, terwijl anderen de dans ontspringen.
Ondertussen wordt het steeds duidelijker dat het behoorlijk lang kan duren voordat je volledig van COVID-19 – de ziekte die het coronavirus veroorzaakt – hersteld bent. Sommige mensen blijven weken of zelfs maanden nadat ze de infectie opliepen, klachten houden. Dit verschijnsel, dat long COVID wordt genoemd, heeft nu ook een officiële definitie van de WHO gekregen. “Dit is een positieve stap, omdat vanaf nu alle onderzoekers zullen werken met een gemeenschappelijke, klinische casusdefinitie,” zegt moleculair bioloog Warren Tate in een reactie.
Long COVID
Long COVID, of ‘post-COVID-19′ zoals het nu door de WHO is genoemd, is een aandoening waarbij iemand, na besmet te zijn geweest met het coronavirus, langdurig symptomen blijft houden. Deze persoon kan zelfs maanden na besmetting nog onder een slechte gezondheid gebukt gaan. De klachten die kunnen optreden, zijn zeer divers. Maar hoe kan de aandoening nou eigenlijk het best omschreven worden?
Officiële definitie
In februari kwamen verschillende experts bij elkaar om met elkaar te sparren over een goede, dekkende beschrijving. Het leidt uiteindelijk tot een duidelijke definitie van long COVID, die bedoeld is om artsen over de hele wereld te helpen bij het beoordelen en diagnosticeren van de aandoening. Deze definitie luidt als volgt:
“Post-COVID-19 komt voor bij personen die een vermoedelijke of een bevestigde SARS-CoV-2-infectie opliepen,” zo stelt de WHO. “Meestal ontstaan de symptomen drie maanden na de besmetting en kunnen tenminste twee maanden aanhouden. De betreffende symptomen kunnen niet verklaard worden door een alternatieve diagnose. Veel voorkomende symptomen zijn vermoeidheid, kortademigheid en cognitieve stoornissen, al betreft het ook andere klachten die een grote impact hebben op het dagelijks functioneren. De symptomen kunnen zowel nieuw optreden na het herstel van een acute COVID-19, of blijven aanhouden. De symptomen kunnen in de loop van de tijd fluctueren of verminderen.”
Met deze definitie hoopt de WHO het onderzoek naar de aandoening een steuntje in de rug te geven. Want de aandoening blijft op veel vlakken nog raadselachtig.
Iedereen kan het krijgen
Onduidelijk is bijvoorbeeld nog altijd waarom het zoveel coronapatiënten treft, terwijl anderen de dans ontspringen. Bovendien kan iedereen die COVID-19 heeft gehad, ook post-COVID-19 krijgen. Het maakt daarbij niet eens uit of je tijdens de acute ziekte milde of ernstige klachten had. Zelfs mensen die niet in het ziekenhuis zijn opgenomen, kunnen aanhoudende klachten ervaren. Wel komt een ernstigere vorm van post-COVID-19 vaker voor bij patiënten die met een kritieke gezondheidstoestand in het ziekenhuis lagen. Zij meldden vaker ernstigere complicaties, zie onderstaande afbeelding.
Ondanks alle vragen die er nog bestaan omtrent post-COVID-19, is de toekenning van een definitie volgens deskundigen erg belangrijk. “Het is bemoedigend nieuws,” stelt cellulair immunoloog Anna Brooks in een reactie. “We hopen dat door deze klinische casusdefinitie er meer naar patiënten wordt geluisterd en ze serieus worden genomen wanneer ze naar de dokter stappen.”
Vaccinatie
De onderzoeker onderstreept dat vaccinatie de beste manier is om long COVID te voorkomen. “Maar net zoals vaccins niet 100 procent bescherming bieden, weten we dat de aandoening ook kan optreden na een doorbraakinfectie,” zegt ze. “Gelukkig blijven deze aantallen laag.” Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat mensen die ondanks vaccinatie COVID-19 kregen, een kleinere kans hebben op het ontwikkelen van long COVID. Zo is de kans dat symptomen langer dan vier weken aanhouden, zo’n 50 procent kleiner vergeleken met mensen die niet zijn gevaccineerd.
Niet zomaar een verkoudheidje
Al met al wordt het steeds duidelijker dat een corona-infectie ernstige gevolgen kan hebben; zelfs als je denkt al hersteld te zijn. “Eén van de meest voorkomende misinformatie over COVID-19 is dat het ‘gewoon een verkoudheidje’ is en ‘niets om je zorgen over te maken’,” zo zegt specialist infectieziekten Stephen Ritchie. “Het hoge aantal sterfgevallen over de hele wereld toont duidelijk aan dat COVID-19 veel meer is dan een verkoudheid. Bovendien toont recent onderzoek aan dat een groot deel van de mensen met COVID-19 nog lang lijdt aan aanhoudende symptomen. En post-COVID-19 kan echt verwoestend zijn.”
Het betekent dat een coronabesmetting nog lange tijd negatief kan na-ijlen, met alle gevolgen van dien. Omdat er nog veel onbekend is over hoe COVID-19 mensen in de loop van de tijd beïnvloedt, zijn er volgens de WHO nog veel meer onderzoeken en meerjarige studies nodig. Om hierbij te helpen, heeft de WHO een zogenaamd post-COVID case report form (CRF) ontworpen. Hiermee kunnen gestandaardiseerde klinische gegevens van personen worden verzameld na ontslag uit het ziekenhuis of na acute ziekte om de gevolgen van COVID-19 op middellange en lange termijn te onderzoeken. Bovendien zijn er wetenschappelijke studies aan de gang om de verdere implicaties in kaart te brengen. En dus is de hoop dat we na verloop van tijd de nu officiële gedefinieerde aandoening, steeds beter zullen doorgronden.
