Het betekent dat de ruimtesonde niet zeven, maar acht hemellichamen zal gaan bestuderen.
In 2021 moet ruimtesonde Lucy het luchtruim kiezen. Een baanbrekende missie, waarbij voor de allereerste keer een bezoek wordt gebracht aan de Trojanen van Jupiter: planetoïden die de gasreus terwijl deze zijn rondjes rond de zon draait, voorgaan of achtervolgen. Eerder kozen onderzoekers al zeven planetoïden uit die Lucy moet gaan bestuderen. Maar nu blijkt één ervan een verrassing voor ons in petto te hebben. De planetoïde is namelijk niet alleen…
Maantje
Het gaat om de Trojaan Eurybates: de eerste planetoïde die Lucy zal gaan bezoeken. Met behulp van ruimtetelescoop Hubble hebben onderzoekers ontdekt dat deze Trojaan een maantje heeft. Het betekent dat Lucy tijdens haar recordbrekende missie – nog nooit eerder zijn er gedurende één ruimtemissie zoveel hemellichamen bezocht – nóg een extra object van dichtbij kan gaan bekijken.
Vlekje
Onderzoekers kwamen het maantje van Eurybates op het spoor toen één van de wetenschappers betrokken bij de Lucy-missie een vlekje ontdekte op een afbeelding van Eurybates. “Snel downloadde ik de volgende dataset en realiseerde me vervolgens dat de vlek er nog steeds was, maar wel iets verschoven was, net zoals een maantje zou doen,” vertelt onderzoeker Mike Brown. Daarop werd ruimtetelescoop Hubble ingezet om het bestaan van de satelliet te bevestigen. “Tijdens de eerste twee observaties zagen we niets,” vertelt onderzoeker Keith Noll. “Maar de derde keer was het raak!”
Dat het maantje zo lastig te zien was, is niet gek. Eurybates is zo’n 6000 keer helderder dan zijn satelliet. Het wijst er volgens de onderzoekers op dat de satelliet minder dan 1 kilometer groot is. Als die schatting klopt, zal het maantje de boeken in gaan als het kleinste object dat ooit door een ruimtesonde is bezocht.
Botsing
Dat Eurybates een maantje bezit, is – gezien de geschiedenis van de planetoïde – overigens niet heel verrassend, zo legt onderzoeker Hal Levison uit. “Als ik had moeten gokken welke van onze bestemmingen een satelliet zou hebben, dan zou ik ingezet hebben op deze (Eurybates, red.). Eurybates wordt beschouwd als het grootste brokstuk dat na een gigantische botsing die miljarden jaren geleden plaatsvond, is overgebleven. Simulaties wijzen uit dat botsingen tussen planetoïden – zoals de botsing die Eurybates en zijn familie heeft voortgebracht – vaak resulteren in kleine satellieten.”
De komende tijd zal de satelliet van Eurybates nog herhaaldelijk door ruimtetelescoop Hubble onder de loep worden genomen. Onderzoekers hopen zo een beter beeld te krijgen van de baan die deze rond Eurybates trekt.
Lucy wordt in oktober 2021 gelanceerd en zal naar verwachting in april 2025 de eerste planetoïde ontmoeten. Het gaat dan om de planetoïde Donaldjohanson. Dit is officieel geen Trojaan; de ruimtesteen maakt deel uit van de planetoïdengordel. Je zou het bezoek aan Donaldjohanson ook kunnen zien als de voorbereiding op het echte werk: het bezoek aan de Trojanen. Zo hopen onderzoekers tijdens de scheervlucht langs Donaldjohanson alle instrumenten aan boord van Lucy te testen. In augustus 2027 scheert Lucy vervolgens langs Eurybates en zijn satelliet. Daarna vliegt Lucy door naar de Trojanen Polymele (september 2027), Leucus (april 2028), Orus (november 2028), om vervolgens als laatste langs het dubbelsysteem bestaande uit de planetoïden Patroclus en Menoetius (maart 2033) te scheren. Onderzoekers hopen dat de missie meer inzicht geeft in het verleden van ons zonnestelsel. De Trojanen zijn namelijk hoogstwaarschijnlijk restanten van het materiaal waaruit de buitenste planeten van ons zonnestelsel zijn gevormd. In zekere zin kun je ze dan ook zien als tijdcapsules die ons een inkijkje kunnen geven in de omstandigheden waaronder het zonnestelsel z’n 4 miljard jaar geleden vorm kreeg en verraden welke (organische) materialen er reeds in het jonge zonnestelsel te vinden waren.
