‘Mensachtigen liepen 3,6 miljoen jaar geleden al net zo als wij’

Het betekent dat de mechanismen die aan een menselijk loopje ten grondslag liggen er eerder waren dan ons geslacht, Homo.

Die conclusie trekken onderzoekers nadat ze de beroemde Laetoli-voetafdrukken bestudeerden. Dit zijn 3,6 miljoen jaar oude voetafdrukken die in Laetoli (Tanzania) zijn ontdekt. “Onze data suggereert dat als je rekening houdt met verschillen in lengte, mensachtigen 3,6 miljoen jaar geleden wandelden op een manier die sterk vergelijkbaar is met die van levende mensen,” vertelt onderzoeker David Raichlen tijdens de 2018 Experimental Biology-bijeenkomst die dit weekend plaatsvindt in San Diego. “Hoewel er misschien enkele genuanceerde verschillen waren, zagen deze mensachtigen wanneer ze wandelden er over het algemeen net zo uit als wij.”

Waarom?

Niet alleen de vraag wanneer mensachtigen voor het eerst gingen lopen als een mens, is interessant. Minstens zo boeiend is de vraag waarom mensachtigen zich anders gingen voortbewegen. Raichlen en collega’s wijzen erop dat het menselijk loopje veel minder energie vereist dan het ‘gehurkt lopen’ van de aap. Het suggereert dat de overstap op het menselijke loopje samenhangt met hoe onze voorouders voedsel verkregen en hoever ze ervoor moesten reizen. “De data suggereert dat op dit moment in onze evolutionaire geschiedenis de selectie op het beperken van het energieverbruik tijdens het wandelen, sterk was. Het onderzoek suggereert dat veranderingen in klimaat en leefgebied ervoor zorgden dat mensachtigen verder moesten wandelen tijdens hun dagelijkse zoektocht naar voedsel.”

Lopen als een mens
Eigenlijk sinds onderzoekers zich realiseerden dat mensen afstammen van primaten, wordt er al gediscussieerd over de vraag wanneer mensachtigen rechtop gingen lopen. Over het algemeen wordt aangenomen dat dat zo’n 7 miljoen jaar geleden gebeurde. Maar die vroege voorouders van de mens zouden zich nog lang met gebogen benen, oftewel als een soort tweebenige aap, hebben voortbewogen. En dus bleef de vraag: wanneer gingen mensachtigen echt als mensen lopen?

Ons geslacht
De Laetoli-voetafdrukken vertellen ons alleen dat het veel eerder gebeurde dan gedacht. Raichlen en collega’s bogen zich over de voetafdrukken en bestudeerden deze op verschillende manieren. En elke keer kwamen ze tot dezelfde conclusie: alles wijst erop dat de mensachtige die deze afdrukken achterliet, liep als een mens. Het betekent dat de mechanismen die aan ons menselijk loopje ten grondslag liggen er eerder waren dan ons geslacht. Het geslacht Homo zou zo’n 2 tot 2,5 miljoen jaar geleden zijn ontstaan. Onze soort – Homo sapiens sapiens – ontstond zo’n 200.000 tot 300.000 jaar geleden.

Het onderzoek geeft geen uitsluitsel over wanneer de eerste mensachtigen als een mens gingen lopen. Het onthult alleen dat het in ieder geval eerder gebeurde dan aangenomen. Om te achterhalen wanneer mensachtigen precies de overstap maakten op het menselijke loopje, zit er maar één ding op: voetafdrukken vinden en analyseren die nóg ouder zijn dan de Laetoli-afdrukken. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Bronmateriaal

"Human-like walking mechanics evolved before the genus Homo" - Experimental Biology

Afbeelding bovenaan dit artikel: DanielReche / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd