“De gegevens zijn verbluffend en ik ben erg benieuwd wat wetenschappers ermee kunnen.”
Aan het woord is Lori Magruder, onderzoeksleider van de ICESat-2-missie. De satelliet heeft onze planeet met meer dan een biljoen (!) nieuwe metingen in kaart gebracht, van de gletsjers in Groenland en zee-ijs rond Antarctica tot mangrovebossen in Florida. Dankzij deze metingen kunnen wetenschappers de dikte van het ijs heel precies meten en de hoeveelheid vegetatie in een gebied berekenen. En hierdoor kunnen zelfs de kleinste veranderingen op de voet worden gevolgd.
De langverwachte ICESat-2-missie werd in september 2018 gelanceerd. De satelliet werd in een baan rond de aarde gebracht en had een duidelijk doel voor ogen: het verzamelen van zoveel mogelijk hoogtegegevens van onze aardbol. Hiervoor verrichtte de satelliet miljoenen metingen per dag. De missie borduurt voort op de ICESat-missie, die operationeel was tussen 2003 en 2009. Deze satelliet wist tijdens zijn werkzame leven zo’n twee miljard metingen te volbrengen; een score die ICESat-2 in zijn eerste week al overtrof.
IJs
ICESat-2 is ontworpen om nauwkeurig de hoogte van ijs te meten en bij te houden hoe dit in de loop van de tijd verandert. En dat is op dit moment buitengewoon belangrijk. De smeltende gletsjers zorgen er namelijk voor dat de wereldwijde zeespiegel stijgt. En het krimpende zee-ijs kan het weer en klimaat zelfs ver van de polen af doen veranderen. De kleinste veranderingen in uitgestrekte gebieden zoals de ijskap van Groenland, kunnen dus al grote gevolgen hebben. En daarom is het belangrijk dat we goed op de hoogte zijn.
Laserstralen
ICESat-2 kan die veranderingen in jaarlijkse hoogtes van de ijskap op een paar centimeters nauwkeurig meten. Hiervoor gebruikt de satelliet geavanceerde lasertechnologie, bestaande uit zes laserstralen. Deze ‘laserhoogtemeter’ meet hoe lang een lichtpuls nodig heeft om naar het aardoppervlak af te reizen en weer terug te komen. En op die manier kan uiterst precies verschillende hoogtes worden vastgelegd.
Hoewel ICESat-2 natuurlijk heel geschikt is om het poolijs op de voet te volgen, kan de satelliet ook in andere gebieden handig zijn. Magruder wijst bijvoorbeeld naar kustgebieden, waar in helder water de satelliet de zeebodem tot wel 30 meter diep kan detecteren. In bossen neemt ICESat-2 niet alleen de boomtoppen waar, maar kan ook door de bomen heen prikken tot aan de bodem. Hierdoor kan de hoeveelheid vegetatie in een bepaald gebied worden berekend. De onderzoekers hebben al deze data nu beschikbaar gesteld voor andere wetenschappers. Het is nu dus afwachten wat voor nieuwe inzichten hieruit voort gaan komen.
