NASA zocht naar aliens in maanmonsters die Armstrong en collega’s meebrachten

Een vergeten filmpje onthult hoe wetenschappers in 1969 in het tijdens de Apollo 11-missie verzamelde materiaal zoeken naar leven.

Het zal je niet ontgaan zijn: het is dit weekend vijftig jaar geleden dat Neil Armstrong en Buzz Aldrin voet op de maan zetten. Om dat te vieren, dook NASA in de archieven en stuitte daar op uniek, nog nooit vertoond beeldmateriaal uit 1969. De beelden laten zien hoe onderzoekers heel zorgvuldig en met de beste technieken die in die tijd voorhanden waren op zoek gaan naar leven in monsters die tijdens de Apollo 11-missie op de maan zijn verzameld en terug naar de aarde zijn gebracht.

Onderzoeker Vance Oyama gebruikt het speciaal ontworpen Lunar Soil Distribution System: een systeem waarmee maanmonsters gelijkmatig over duizenden petrischaaltjes verdeeld worden. Afbeelding: NASA / Zabower.

Voorafgaand aan de Apollo 11-missie kon niet met zekerheid worden uitgesloten dat er leven op de maan te vinden was. Na het bestuderen van de Apollo 11-maanmonsters kon dat wel. De grondige zoektocht naar leven in het maanmateriaal was vruchteloos; in geen van de monsters werd ook maar een spoor van aliens aangetroffen.

Uniek
Hoewel de zoektocht naar leven niets opleverde, is deze wel heel bijzonder. Het was namelijk voor het eerst dat NASA in materialen afkomstig van een ander hemellichaam op zoek ging naar sporen van leven. En dat was nog een behoorlijke uitdaging, zo kan Caye Johnson, gepensioneerd bioloog en één van de onderzoekers die zich in 1969 over de maanmonsters bogen, zich herinneren. “We waren echt bezorgd dat we de monsters met onze eigen bacteriën zouden besmetten. We moesten heel voorzichtig zijn dat we geen microben overbrachten op de monsters.” Die heel reële vrees voor kruisbesmetting zie je in het filmpje duidelijk terug. De onderzoekers werken in een clean room – een ruimte die schoner is dan een steriele operatieruimte – en dragen mondmaskers, handschoenen en speciale kleding. Alles om te voorkomen dat aardse bacteriën op de maanmonsters belanden en onterecht voor maan-microben worden aangezien.

Deze foto laat zien hoe Caye Johnson een vitamine-mengsel maakt dat later aan petrischaaltjes met daarin maanmonsters is toegevoegd. Door de maanmonsters van voedingsstoffen te voorzien, hoopten de onderzoekers dat eventuele microben in de monsters zich door groei en vermenigvuldiging zouden openbaren. Afbeelding: NASA / Zabower.
Experimenten
De onderzoekers die belast waren met de zoektocht naar leven in de maanmonsters zetten talloze experimenten op, waarbij ze de groei van eventuele micro-organismen in de maanmonsters op alle mogelijke manieren probeerden te bevorderen. Zo stelden ze nutriënten ter beschikking en werden de maanmonsters in zo’n 300 verschillende, gesimuleerde ‘milieus’ geplaatst waarin eventuele maan-microben zouden kunnen gedijen en zich zouden kunnen gaan vermenigvuldigen. “Waarom probeerden we 300 verschillende omgevingen uit? Omdat we vandaag de dag hier op aarde zien dat bacteriën in allerlei vreemde omgevingen, op plaatsen waar je het niet verwacht, kunnen overleven,” vertelt Johnson. Maandenlang werd er regelmatig gekeken of er al iets groeide in de maanmonsters. Maar zoals eerder al gezegd, was er onder geen enkele omstandigheid ook maar een spoor van leven te ontdekken.

Van Apollo 11 naar Viking
Zinloos was het werk van Johnson en collega’s echter geenszins. Op basis van de experimenten kon immers met vrij veel zekerheid geconcludeerd worden dat de maan geen leven herbergde. Daarnaast was met deze unieke experimenten het fundament gelegd voor de zoektocht naar leven in monsters afkomstig van andere hemellichamen. De kennis die men tijdens het analyseren van de Apollo 11-monsters had opgedaan, werd later gebruikt tijdens het analyseren van meteorieten. En nog veel later – in 1976 – tijdens experimenten op Mars, waar de Viking-missie actief, maar wederom zonder resultaat zocht naar sporen van leven.

Inmiddels is het 2019 en weet buitenaards leven – als het bestaat – nog steeds aan detectie te ontsnappen. Het is voor NASA één van de redenen om terug te keren naar de maan en daar de kennis en kunde op te doen die nodig is om mensen naar Mars te kunnen sturen; een planeet waarvan velen verwachten dat leven er wel tot de mogelijkheden behoort.

Het is komend weekend precies 50 jaar geleden dat Neil Armstrong en Buzz Aldrin als eersten voet op de maan zetten. Daarom verschijnen er deze week verschillende artikelen op Scientias.nl die verband houden met deze en latere Apollo-missies. Enjoy!

Bronmateriaal

"NASA Searches for Life from the Moon in Recently Rediscovered Historic Footage" - NASA
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / J. Remmington

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd