Nieuw boek geeft antwoord op meest absurde vragen

vraagteken

Wat gebeurt er als de hele wereldbevolking op hetzelfde moment en dezelfde plek springt? Wat gebeurt er als je al je DNA kwijtraakt? En kun je vliegen boven Jupiter? Absurde vragen die schreeuwen om een gedegen antwoord. En dat komt er!

Misschien borrelen ze in jouw hoofd ook wel eens op: van die vragen die te absurd voor woorden zijn, maar waar je stiekem toch wel heel graag een antwoord op zou willen weten. Randall Munroe – die na zijn studie fysica robots bouwde bij NASA en tegenwoordig als striptekenaar werkt – verzamelde tientallen van deze absurde vragen, voorzag ze van een antwoord en bundelde ze in het boek ‘Wat als?’. “Er bestaan geen domme vragen, zeggen ze wel eens,” stelt Munroe. “Dat is duidelijk niet waar. Wel blijkt dat de pogingen om domme vragen serieus te beantwoorden, kunnen leiden tot geweldige dingen!”

De redactie van Scientias.nl dook het boek in en verzamelde voor jou vijf vragen die super interessant, heel absurd of simpelweg te grappig zijn. Nieuwsgierig naar meer? Blijf lezen, want JIJ kunt het boek van Munroe winnen!

1. Wat gebeurt er als je met een gewoon vliegtuig van de aarde boven verschillende hemellichamen vliegt?
We gebruiken natuurlijk een vliegtuig met een elektrische motor, aldus Munroe. “Omdat benzinemotoren alleen werken in een omgeving met groene planten. In werelden zonde rplanten blijft de zuurstof niet in de lucht, maar verbindt zich met andere elementen tot dingen als kooldioxide en roest. Planten gaan dit proces tegen door de zuurstof er weer uit te halen en terug in de lucht te pompen. Motoren hebben zuurstof in de lucht nodig om te draaien.” Goed: daar gaan we dan, we lanceren een vliegtuig boven het oppervlak van de 32 grootste hemellichamen in ons zonnestelsel. Op de meeste hemellichamen is geen atmosfeer en valt het vliegtuig gelijk uit de lucht. “Als het vliegtuig wordt gedropt op een afstand van één kilometer of minder, verloopt de crash zo langzaam dat de piloot het kan overleven, al geldt dat waarschijnlijk niet voor de uitrusting die hem in leven moet houden.” Natuurlijk zijn er ook hemellichamen met een vrij dichte atmosfeer. Denk bijvoorbeeld aan Mars. Vliegen is er niet onmogelijk, maar wel moeilijk. “Het lastige is dat er zo weinig atmosfeer is, waardoor je er heel snel moet gaan om een opwaartse kracht te krijgen. Je moet al bijna Mach 1 benaderen om van de grond los te komen en als je eenmaal in beweging bent, heb je te kampen met zo veel inertie dat je moeilijk van koers kunt veranderen. Als je wilt omdraaien, begint je vliegtuig te roteren en gaat het verder in de oorspronkelijke richting.” Oké. Venus dan. Ook al geen goed idee. De atmosfeer is heel dicht en de lucht is heet genoeg om lood te doen smelten. Jupiter? Daar is de zwaartekracht drie keer zo groot als op aarde. “Als we beginnen bij een aangename druk van zeeniveau, accelereren we door de wervelende winden tot een snelheid van 275 meter per seconde (990 kilometer per uur), glijden steeds verder om laag door lagen van ammoniakijs en waterijs totdat wij en het vliegtuig worden geplet.” Is er ook nog goed nieuws? Jawel, Jupiter heeft geen oppervlak waarop je te pletter kunt slaan. “Jupiter gaat soepeltjes over van gas naar vloeistof terwijl je steeds dieper wegzinkt.” Uranus dan. “Je kunt er waarschijnlijk even vliegen. Maar het is eigenlijk een planeet zonder eigenschappen, dus waarom zou je dat willen?” Goed punt. Door naar Neptunus. “Als je dan toch rond moet vliegen boven één van de ijsreuzen, dan kan ik Neptunus aanraden boven Uranus. Hij heeft tenminste enkele wolken die je kunt bewonderen voordat je doodvriest of het toestel uit elkaar valt door de turbulentie.”

Een artistieke impressie van het oppervlak van Venus. Niet echt een prettige bestemming als je je vliegtuigje eens aan de grond wilt zetten. Afbeelding: ESA / AOES.
Een artistieke impressie van het oppervlak van Venus. Niet echt een prettige bestemming als je je vliegtuigje eens aan de grond wilt zetten. Afbeelding: ESA / AOES.

2. Dit is misschien een beetje akelig, maar als iemands DNA opeens verdwijnt, hoelang heeft hij dan nog te leven?
Wie zijn DNA kwijtraakt, is in één klap een derde pond lichter. “Als je staat op het moment dat je DNA verliest, ervaar je misschien een lichte trilling. Als je staat, zijn je spieren namelijk voortdurend bezig om je rechtop te houden. De kracht die door die spiervezels wordt uitgeoefend, verandert niet, maar de massa waaraan ze trekken – je ledematen – wel.” Kort daarna voelt alles weer als vanouds. Maar lang duurt dat niet. Wat er precies gebeurt als je je DNA kwijtraakt, weten we niet, want voor zover we weten is het nog nooit iemand overkomen. Om iets te weten te komen over de effecten die een verlies aan DNA heeft, kunnen we kijken naar de effecten van gebeurtenissen waarvan we weten dat ze ons DNA aantasten. Denk aan chemotherapie, bestraling of het eten van de paddenstoel Amanita bisporigera. “Het verlies van je DNA resulteert hoogstwaarschijnlijk in buikpijn, misselijkheid, duizeligheid, een snelle ineenstorting van je immuunsysteem. Binnen enkele dagen of uren ben je dood als gevolg van een systemische infectie of een algeheel orgaanfalen.”

3. Wat gebeurt er met de aarde als de zon opeens wordt uitgezet?
Een uitschakeling van de zon – hoe dat dan zou moeten gebeuren laat Munroe even in het midden – heeft verrassend veel voordelen. Satellieten werken beter, omdat de zon het radiosignaal niet meer verstoort. De kosten voor infrastructuur dalen: we hoeven geen dure bruggen meer aan te leggen, maar kunnen gewoon een strook ijs asfalteren. De handel wordt goedkoper, omdat de tijdzones wegvallen. Astronomie bedrijven wordt gemakkelijker: observatoria kunnen 24 uur per dag aan het werk en hebben dankzij koelere lucht minder hinder van atmosferische ruis. En we hebben minder te vrezen van de wilde pastinaak, een naar plantje met bladeren die voor mensen gemene stoffen bevatten. In eerste instantie doen die stofjes ons weinig, tot er zonlicht op onze huid valt. Dan veroorzaken de stofjes een chemische huidverbranding. “Kortom, als de zon uitgaat, kunnen we tal van voordelen in ons leven tegemoetzien. Zijn er nadelen aan dit scenario? We vriezen allemaal dood.”

Dag, zon!
Dag, zon!

4. Wat gebeurt er als iedereen op aarde zo dicht mogelijk bij elkaar gaat staan en opspringt, waarna iedereen op hetzelfde moment neerkomt?
Munroe zet de gehele wereldbevolking op Rhode Island. En exact om 12.00 uur zet iedereen zich af voor de sprong. Het heeft weinig effect. “De aarde is meer dan tien biljoen keer zo zwaar als wij. Gemiddeld kunnen wij mensen op een goede dag misschien een halve meter in de hoogte springen. Zelfs als de aarde alleen uit stijve materie bestond en meteen reageerde, zou hij minder dan een atoom diep worden ingeduwd. Daarna komt iedereen op de grond neer. Technisch gezien brengt dit een hoop energie op de aarde over, maar de spreiding is zo groot dat die weinig meer doet dan wat voetafdrukken in tuinen achterlaten. Een lichte drukgolf gaat door de continentale korst van Noord-Amerika en vervliegt zonder veel effect.” Wat daarna gebeurt is in Murnoe’s ogen interessanter. Mensen gaan na deze weinig indrukwekkende sprong proberen om Rhode Island te verlaten. “De T.F. Green Airport van Warwick in Rhode Island handelt een paar duizend passagiers per dag af. Als we ervan uitgaan dat ze op alles voorbereid zijn (en bijvoorbeeld extra brandstof hebben ingeslagen) kunnen ze hun capaciteit jarenlang tot 500 procent opvoeren zonder dat de menigte zichtbaar afneemt. De inzet van nabijgelegen vliegvelden verandert daar niet veel aan. Het spoorwegstelsel in de regio evenmin.” Mensen die met de auto proberen weg te komen, komen in de langste files in de geschiedenis van de aarde terecht. Sommigen weten misschien naar New York of Boston te rijden, maar dan is de tank wel leeg. Pompstations zijn dicht (alle pompbedienden zaten ook op Rhode Island). “De buitenste rand van de menigte verspreidt zich over het zuiden van Massachusetts en Connecticut. De kans is klein dat twee mensen die elkaar ontmoeten dezelfde taal spreken en bijna niemand kent de streek. De staat wordt een chaotische mengelmoes van opkomende en instortende sociale hiërarchieën. Geweld komt algemeen voor. Iedereen heeft honger en dorst. De supermarkten worden leeggeroofd. Drinkwater is moeilijk te verkrijgen en er is geen efficiënt systeem om het te verdelen. Na een paar weken is Rhode Island één groot massagraf. Onze soort leeft voort, maar de bevolking is sterk gereduceerd. De baan van de aarde om de zon is onveranderd gebleven – en hij roteert nog net om zijn as als hij deed vóór onze sprong van de mensheid. Dat weten we nu tenminste.”

Hatsjoe!
Hatsjoe!
5. Als iedereen op aarde een paar weken bij elkaar uit de buurt blijft, is de verkoudheid dan niet de wereld uit?
Het is helemaal niet zo’n gekke vraag. Een verkoudheid wordt meestal veroorzaakt door een rhinovirus. Ons immuunsysteem weet daar wel raad mee, maar heeft vaak een paar dagen nodig om het virus aan te kunnen pakken. In de tussentijd heb je anderen mensen al met het virus besmet. Dat had je kunnen voorkomen door bij anderen uit de buurt te blijven. De aarde is er groot genoeg voor. “Als we het landoppervlak van de wereld gelijk verdelen, is er genoeg ruimte voor elk van ons met iets meer dan twee hectare per persoon, waarbij de dichtstbijzijnde persoon op een afstand van 77 meter staat. De afstand van 77 meter is waarschijnlijk groot genoeg om de overdracht van rhinovirussen tegen te houden.” Opgemerkt moet worden dat niet elk deel van de wereld even prettig is om in quarantaine te gaan: bij een eerlijke verdeling van het aardoppervlak zouden sommigen enkele weken in de Sahara moeten vertoeven, terwijl anderen midden op Antarctica zitten. Een isolatiepak is praktischer. Maar terug naar de hoofdvraag: zou het de verkoudheid de wereld uit helpen? Daarvoor moeten we een blik terug in de tijd werpen en een bezoek brengen aan de afgelegen eilandengroep St.-Kilda. Op de eilanden woonden eeuwenlang zo’n 100 mensen en zo af en toe kwamen er vreemdelingen naar het eiland die allerlei virussen met zich meebrachten. “Telkens wanneer er een boot aanlegde, bracht hij nieuwe virusstammen mee. Deze stammen hielden huis op de eilanden en infecteerden vrijwel iedereen. Na een paar weken hadden alle bewoners een verse immuniteit tegen die stammen opgebouwd en stierven de virussen uit omdat ze nergens heen konden.” Waarschijnlijk zou hetzelfde gebeuren als de wereldwijde bevolking in quarantaine ging. “Na een week of twee heeft elke verkoudheid zijn beloop gehad en hebben de gezonde immuunsystemen genoeg tijd gehad de virussen op te ruimen. Helaas zit er een addertje onder het gras, waardoor het hele plan in duigen kan vallen: we hebben niet allemaal een gezond immuunsysteem.”

Van welke hoogte moet je een steak laten vallen om hem gaar te laten zijn als hij de grond raakt? Kun je een jetpack bouwen van neerwaarts vurende machinegeweren? Als er een erg kleine maar supercompacte planetoïde zou bestaan, kun je er dan op leven als de kleine prins? En wanneer, zo ooit, heeft Facebook meer profielen van dode mensen dan van levende? Hoe hard kun je over een verkeersdrempel rijden zonder dood te gaan? Ook deze en nog veel meer absurde vragen komen in het boek ‘Wat als’ aan bod. Nieuwsgierig naar de antwoorden? Dan hebben we goed nieuws. Scientias.nl mag namelijk vijf exemplaren weggeven! Meedoen? Ga naar onze Facebook-pagina en maak ook kans! Beproef je je geluk liever niet? Je kunt het boek hier ook direct bestellen.

Bronmateriaal

Wat als - Randall Munroe

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd